'Als ik me eenzaam voel, sla ik gaten in de muur'

Domus+ Veldwijk ligt onder de rook van Utrecht, in een prachtige groene en waterrijke omgeving. Hier wordt aan mensen met een ontwricht leven een menswaardig bestaan geboden. 

Midden in het weiland staat een verzameling cabins bij een hoofdgebouw. Een paar bewoners ervan zitten bij een picknicktafel te roken in het ochtendzonnetje. In het hoofdgebouw iets verderop is het team bezig met de overdracht. Een woonbegeleider rapporteert hoe de bewoners er vanmorgen bij zitten. De een heeft fase groen, een ander is onrustig, weer een ander is net teruggekeerd na twee dagen in de gebruikersruimte in Utrecht te hebben doorgebracht. Met hem gaat het niet goed, vinger aan de pols dus en voor de zekerheid ook overleggen met de casemanager. De taken worden doorgenomen: Nicky wil graag geschoren worden en Johan moet vier keer per dag pleisters op zijn rug geplakt krijgen tegen zijn chronische pijnklachten. Die pleisters moeten echter ook vier keer per dag verwijderd worden. Er wordt contact gelegd met de huisarts of dat niet anders kan. Daarna gaat iedereen aan de slag en gaan de activeringscoaches op pad om bewoners te motiveren voor dagbesteding.  

Persoonlijk begeleider Nathalie werkt hier nu anderhalf jaar. Ze is van het motto ‘een dag zonder lach is een dag niet geleefd’. De doelgroep op Veldwijk fascineert haar. "Als ik de lach van Nicky als ringtone zou kunnen krijgen, zou ik het meteen doen. Ik kan aan de situatie van de bewoners niets veranderen, maar ik kan ze wel een leuke dag geven. Daarmee maak ik het verschil. Als je hier werkt, moet je elke dag als een nieuwe dag zien. Of je hier nu tot je dood blijft wonen of kunt uitstromen; voor iedereen geldt perspectief op maat. De mensen die hier hun leven hebben, zien dat echt niet als uitzichtloos. Zij zijn enorm gebaat bij de rust, ruimte, structuur en veiligheid hier."

‘Nicky’ heet in het echt Patrick, maar dat vindt hij een lelijke naam. Hij snapt niet hoe zijn ouders hem die hebben kunnen geven. Hij woont nu twaalf jaar op Veldwijk. Openhartig vertelt de man met de felblauwe ogen waarom. "Ik kan niet alleen zijn, snap je, dat is mijn probleem. Dan voel ik me eenzaam en dan sla ik weleens gaten in de muren. Ik ben psychisch niet in orde, zie je. Daar komt dat door." Voor Nicky is de prikkelarme omgeving van Veldwijk goed, hoewel hij liever wat jongere mensen om zich heen zou willen hebben. "Met al die ouden van dagen is er geen reet aan. Maar als ik mijn biertjes maar krijg, vind ik het goed."

Nicky wil vandaag graag geschoren worden, want zijn baard kriebelt en er blijft ook eten in hangen. Samen met de stagiair, loopt hij naar zijn cabin. De kleine kamer staat propvol, met bierblikjes op alle horizontale vlakken. Hij zet een aftandse klapstoel op de enige vrije vierkante meter voor de televisie en dan wordt de tondeuse op zijn gezicht gezet. Gedwee ondergaat hij de operatie. Als de begeleider even later binnenkomt, kent hij ‘Swiebertje’ haast niet terug. "Ik ben al mijn wilde haren kwijt", constateert Nicky na een inspectie in de badkamer. Op één plekje in z’n hals na, daar moet ze nog even bij. ‘Ja, ik ben kritisch hoor’, lacht hij. En delegeert gelijk : ‘Pak effe die bezem, er ligt allemaal haar op de grond.’ De begeleider pakt de bezem, maar het vegen mag Nicky zelf doen.

De stagiaire loopt terug om de tondeuse op te bergen. Ze vindt dat ze een leuke stage heeft op Veldwijk. ‘Je kan heel erg lachen met de mannen, ze zijn heel puur. Als ze gedronken of gebruikt hebben, kunnen ze ook moeilijk en agressief zijn, vooral verbaal. Maar als je hoort wat voor achtergrond ze hebben, dan kun je veel verdragen. Haast iedereen heeft een slechte jeugd gehad.’ Even verderop woont Benno, die elf jaar op Veldwijk woont. Zijn dagbesteding vormt de moestuin voor zijn cabin, waar hij regelmatig in werkt.

Benno is een zware gebruiker. Na de scheiding van zijn vrouw kreeg hij een huis in Utrecht maar daar werd hij uitgezet omdat hij en z’n vrienden overlast veroorzaakten. Zo kwam hij op straat terecht. Vandaag heeft hij een slechte dag. Hij is boos en voelt zich niet fit genoeg om in zijn tuintje te werken. Terwijl hij humeurig op zijn tuinstoel zit te roken, komt achterbuurman Chris kijken wie er met Benno zitten te praten. De nieuwsgierige en vrolijke man complimenteert de stagiaire uitbundig met haar ‘leuke koppie’. Ook Chris heeft een verslaving. "De meeste bewoners kunnen niet zonder bier en blowen. Daarom maken we bierafspraken. Een enkeling lukt het om te stoppen of flink te minderen met alcohol. Zoals Jan, die sinds kort een hond heeft en daardoor in staat was clean te worden."

Tijdens het koffiemoment in de gezamenlijke huiskamer komt Jan binnen op gloednieuwe schoenen. "Ze zitten niet lekker, maar ik heb de oude al weggegooid’, zegt hij met een bulderende lach tegen zijn persoonlijk begeleider. Jan zet op de dagbesteding beugeltjes in elkaar en dat lijkt wel een beetje op de bajes, vindt hij, waar hij drie jaar heeft gezeten. Hij is jaren geleden met een dronken kop van de fiets gevallen. Daarbij brak hij zijn nek. Later brak hij ook nog zijn been op twee plaatsen, waardoor hij nu constant pijn heeft. Vorig jaar is tot overmaat van ramp zijn beste vriend overleden na een herseninfarct. Die dronk ook, Jan mist hem nog elke dag. Hij zorgt nu voor Hella, de hond van z’n vriend. Als hij geweten had dat een hond zo duur is, dan had hij het niet gedaan, maar nu is hij toch gehecht aan het beestje.

Huisdieren zijn welkom op Veldwijk en sinds hij Hella heeft is hij clean, maar dat vindt hij ook niet alles. "Er komen nu gedachten naar boven, aan de laatste dagen van mijn vriend bijvoorbeeld, waar ik niet blij van word. Daar kan je wel pillen voor nemen, maar wat helpt dat?" Peinzend: "Als je dronken bent, kan je die gedachten nog van je afhouden." 

Op woensdag is het altijd vette hap-dag zegt kok Nico. In de eetruimte zitten al een stuk of acht bewoners klaar. Wel jammer dat het allemaal varkensvlees is, vindt Benno. Hij denkt aan de twee biefstukjes die hij in z’n koelkast heeft liggen. Maar vooruit, hij wil toch twee kaassoufflé’s en een rundvleeskroket, maar niet als die in hetzelfde frituurvet zijn gebakken als de frikandellen. Ze zijn halal, krijgt hij te horen van assistent-dagbesteding Mike, die ook aan tafel zit. Mike begrijpt de bewoners als geen ander, want hij had zelf ook een onveilige jeugd. Vanaf zijn tiende hield hij het thuis voor gezien en bracht hij zijn jeugd door in een woonwagenkamp. "Ik kan veel van de jongens hebben maar als ze me verrot vloeken zeg ik waar het op staat. Dat werkt de-escalerend. Een brede rug moet je wel hebben in dit werk, maar ik vind het heerlijk om zo betrokken met hen te zijn. Ze hebben allemaal iets meegemaakt wat overeenkomt met wat ik zelf heb meegemaakt."

Chris komt binnen. Zijn humeur is omgeslagen. Chagrijnig doet hij z’n beklag bij Mike over een deurklink die op onverklaarbare wijze is verdwenen. Mike verzekert hem ervan dat aan het probleem wordt gewerkt. Daar montert Chris weer een beetje van op. "Neem ook een frikandel", roept Nicky met z’n mond vol. Maar daar heeft Chris geen interesse in en ook niet voor het restje ‘makronie’ van gisteren. In de bloemkool die voor vanavond op het menu staat, heeft helemaal niemand zin. Zeker niet nu ze hebben gehoord van de biefstukjes van Benno.

We zoeken nog een aantal nieuwe collega's die graag van betekenis willen zijn voor onze bewoners in Woerden. Zie jij een baan ook wel zitten bij het Leger des Heils Midden-Nederland? Reageer dan snel!