'Het zit in mij om wat voor een ander te willen betekenen'

Hij werd lasser, droomde er ooit van in het buitenland te gaan werken, maar belandde uiteindelijk in de zorg, waar hij uiteenlopende functies vervulde. Inmiddels werkt Johan Hemmes (66) alweer dertien jaar bij het Leger des Heils Noordoost. Hij voelt zich er als een vis in het water, ondanks dat het Leger per toeval zijn werkgever werd. Johan is hét voorbeeld van: als je ergens 100 procent voor gaat dan kom je er wel, ook al heb je misschien (nog) niet de juiste papieren op zak. De rode draad in zijn leven? Een woord blijkt voldoende. ,,Verbinding!"

Met zijn geruite pet steevast op zijn hoofd is hij een bekende verschijning in het kantoor van het Leger des Heils aan de Van Swietenlaan in Groningen. ,,De pet geeft mij bescherming", zegt Johan haast verontschuldigend, terwijl hij heeft plaatsgenomen achter een kop koffie.

Johan is ambulant begeleider bij het Leger des Heils Noordoost. ,,Het draait om het herstel van het gewone leven. Daar horen heel veel facetten bij. Denk aan het op orde krijgen van de financiën, sociale vaardigheden, woonvaardigheden en uiteraard een dak boven je hoofd. Ik doe dit werk met heel veel liefde. En nee, natuurlijk is niet elk verhaal een successtory, maar soms zijn hele kleine stapjes al zo waardevol." Het draait volgens Johan vooral om geduld. ,,En het mooie is dat niet alleen onze deelnemers groeien, maar ikzelf ook. Wanneer ik mensen later weer eens tegenkom en hoor dat ze gelukkig zijn, ja, daar doe ik het voor. Elk mens is het redden waard. Dat is ook het mooie aan het Leger des Heils. Indien nodig is er steeds een nieuwe kans."

Tekst loopt door onder de foto.

En toch had hij ooit compleet andere ambities. Johan ging als jonge jongen naar de LTS. ,,Ik vond metaal bewerken leuk. Ik werkte graag met zwaardere machines, zoals een draaibank. En ik vond lassen mooi. Lassen draait om verbinden." In 1975 begon hij als lasser bij Stoomketelfabriek Ten Horn in Veendam. ,,Daar leerde je het vak pas echt. Er stonden enorme ketels. Prachtig. Ik had daar op jonge leeftijd al een grote verantwoordelijkheid. De druk op de ketels was groot, dat moest jouw las wel houden natuurlijk."

Hij moest in dienst en hoorde in die tijd dat de stoomketelfabriek failliet was gegaan. Eenmaal uit dienst kon hij vrij snel aan de slag bij Restola, eveneens in Veendam, waar hij in de buitendienst werkte. ,,Mijn laatste grote klus was bij Shell Pernis in Amsterdam. Ik was er net weg toen daar de antikraakrellen begonnen", herinnert hij zich.

Maar er knaagde wat. ,,Ik kon niet verder doorgroeien en kreeg steeds vaker te horen dat ik te veel in discussie ging met mensen. Tegelijkertijd wilde ik graag meer betekenen voor de mensheid. De vader van een vriend was zendeling in Papoea. Dat sprak mij aan, maar ik zou volgens die vriend niet geschikt zijn voor de zending. Ik was van huis uit Nederlands-Hervormd, maar ik ging niet meer naar de kerk. Toch wilde ik graag naar het buitenland." Zijn familie sputterde tegen. ,,Mijn broer zei: 'Je kunt hier ook veel betekenen voor een ander."

Johan besloot te solliciteren op functies in de zorg. ,,Ik dacht: ik zie wel waar het schip strandt." Hij kreeg een uitnodiging voor een gesprek bij katholiek somatisch verpleeghuis De Molenhorn. ,,Het was mijn eerste sollicitatiegesprek in de zorg. Daar zat ik dan, tegenover twee nonnen." Johan werd aangenomen en kreeg een proefperiode van een halfjaar op de dagopvang geriatrie. Het ging zo goed en hij beleefde er zoveel plezier aan dat hij besloot om de opleiding tot ziekenverzorgende te volgen. ,,Zo is mijn carrière in de zorg begonnen."

Hij behaalde zijn diploma, maar heeft ook de jaren daarna aanvullende opleidingen gedaan. ,,Je moet blijven leren, jezelf blijven uitdagen." Hij vervulde diverse functies, van leerling activiteitentherapie tot assistent revalidatie, hij begeleidde de sluiting van een verzorgingshuis, werd coördinator, zetten groepsverzorging op, ging aan de slag op een psychogeriatrische afdeling. Over die laatste rol zegt hij: ,,Ik mocht meedeinen in het leven van deze patiënten."

Johan heeft altijd tegen zichzelf gezegd: 'Als  ik 50 ben, ben ik leidinggevende'. Dat is gelukt, maar door bezuiniging op bezuiniging werd de werkvreugde aanzienlijk minder. ,,Ik heb toen heel bewust gekozen voor de ambulante zorg en heb daar weer een opleiding in gevolgd." Hij werkte op dat moment bij christelijke zorginstelling De Borg, waar ambulant ineens echter niet meer de core business was. Het leidde tot een symbolische verkoop van 1 euro aan het Leger des Heils. Per toeval werd het Leger dus zijn nieuwe werkgever, maar het is overduidelijk: Johan heeft zijn draai er meer dan gevonden. ,,Dat je wat kunt betekenen in het leven van een ander, vind ik mooi. Dat geeft mij nog altijd een brok in de keel."

Voelt hij ergens toch nog spijt dat hij destijds niet naar het buitenland is gegaan? ,,Nee", zegt Johan resoluut. ,,Ook hier kun je heel veel voor een ander betekenen", herhaalt hij de woorden destijds van zijn broer. Even is hij stil, dan bekent hij eerlijkheidshalve toch een keer die drang nog te hebben gevoeld. ,,Dat was op het moment dat ze reservisten opriepen in de Golfoorlog, maar mijn vrouw was op dat moment hoogzwanger van onze zoon."

Johan is 66. Nog twee jaar te gaan voordat hij met pensioen mag. Hij weet nu al dat hij niet achter de geraniums gaat zitten. ,,Ik ben al voorzichtig aan het nadenken over de tijd daarna. Het blijft een ontdekkingsreis en ik ben geen stilzitter. Ik ben een opleiding gestart voor budgetcoach, om tijdens mijn pensioen ook dienstbaar te blijven. Het zit nu eenmaal in mij om wat voor een ander te willen betekenen."