Beschermd wonen

De kunst van Serge

Onder de mensen van het Leger des Heils zijn veel kunstenaars, met een hele eigen kijk op de wereld. Welkom in de abstracte wereld van Serge.

Midden in Den Haag staat een opvanglocatie, een Domus, van het Leger des Heils waar ik al bijna tien jaar over de vloer kom. Deze locatie is een universum op zichzelf. Van de mensen die er een woonplek hebben, heeft iedereen het zwaar. De bewoners leven dicht op elkaar en zijn allemaal verslaafd aan drugs. Een van deze bewoners ken ik al heel lang: Serge.

De spanning die er soms hangt tussen bewoners, ervaart Serge sterk. “Dit huis hoort hier niet”, zegt hij. “Het staat op een begraafplaats.” Nadat ik vraag waarom dat uitmaakt, verklaart hij dat er daardoor shadow people in de Domus zijn: “Duistere schimmen met rode ogen die naast je komen zitten en je energie afnemen. Het is een wereld in een wereld. De spiritwereld is dichtbij.”

‘Voor God heeft hij veel ontzag, maar Serges eigen rol in het geheel der dingen moeten we ook niet onderschatten’

Serge vertelt er rustig over, zijn mythologische schemergebied tussen leven en dood, waarin alles groots en meeslepend is. Engelen en demonen trekken aan hem, beïnvloeden zijn gevoelens en zijn geweten. Hij heeft magische krachten (en een magische spiegel) en met bepaalde trucjes kunnen er diamanten uit zijn handen komen. Helaas zijn de meeste van Serges krachten geblokkeerd, anders kon hij de ruimte onder zijn tafel veel groter maken, tot een nieuw huis. Voor God heeft hij veel ontzag, maar Serges eigen rol in het geheel der dingen moeten we ook niet onderschatten.

Voor mij klinkt Serges verhaal best wel angstaanjagend, maar voor hem is dit de dagelijkse realiteit. Hij navigeert door deze duistere wereld zo goed als hij kan. De muren van zijn kamer staan vol met teksten en graffiti. Daarin zie ik iets van de zwaarte die uit Serges woorden klinkt. Maar als we samen werk selecteren voor in deze Soelaas, zoekt Serge juist naar licht in zijn kunst.

Een deel van deze werken maakten we samen. Altijd onder regie van Serge, want hij heeft een duidelijke visie en is ontzettend eigenwijs. We beginnen dan met schilderen. Dat gaat snel. Serge maakt lijnpatronen met tape, dan smijt hij grote hoeveelheden verf op het doek. Zelfverzekerd, alsof het niet anders kan. Vervolgens maak ik er foto’s van, soms als de verf nog kleddernat is. Die foto’s gebruiken we vervolgens om te ‘spiegelen’: we herhalen fragmenten van het schilderij op de computer, gedraaid of in spiegelbeeld. Zo verschijnen de vormen die Serge voor ogen heeft en veel voor hem betekenen: driehoeken, sterren, ogen

“Het is abstract. Je kunt er veel dingen uithalen”, zegt hij. “Mijn kunst weerspiegelt mijn leven, mijn verleden, heden en toekomst. Ik zie herinneringen… maar ook dingen die gaan gebeuren. Wist je dat mijn dromen uitkomen? Ik heb het einde van de wereld al gezien.”