De Noordkaap Amsterdam heeft alles

In het noordoostelijkste puntje van Amsterdam staat een bijzondere toren. Er wordt gewerkt, gewoond, gedanst en samen gegeten. Door buurtbewoners, deelnemers, vrijwilligers en medewerkers van het Leger des Heils. In de Noordkaap komt alles en iedereen samen: ‘Het is een soort familie.’ 

Vijftien enthousiaste kinderen stuiteren bijna van hun stoel. Buurthuiscoördinator Mirjam tikt op de microfoon. "Heeft iedereen een pen?" "Jaaaaa", gillen de kinderen in koor. Mirjam is niet streng voor de kids van de kidsclub. Ze komen net uit school, hier mogen ze gewoon even zijn. "Dan gaan we beginnen!" De balletjes rollen een voor een de bingomolen uit. "N43. B9. O74", roept Mirjam luid en langzaam. De kids checken geconcentreerd hun bingokaart. "Juffrouw, nog maar twee en dan heb ik bingo!", roept Princess. "Ik moet er nog maar één!", roept Dimayra. "Bingo!" Ze kiest het schetsboek van de goedgevulde prijzentafel.

Gastvrouw Johanne vult de opkomst van vandaag in op een formulier. Vijftien kids, zes moeders. "Bingo is altijd populair", wijst ze naar de drukbezette tafels. Johanne organiseert graag activiteiten die van toegevoegde waarde zijn voor zowel de bewoners als de buurt. Er is vooral veel behoefte aan afleiding, weet ze. "Hierboven wonen gezinnen in kleine studio’s. Ze hebben te maken gehad met mishandeling, of komen uit een oorlogssituatie. Andere bewoners hebben drugs- en alcoholgerelateerde problemen. Soms storten mensen hun hart bij mij uit, maar ze zoeken hier ook blijdschap." Toen haar ex-man overleed en de intensieve zorg voor hem wegviel, zocht Johanne naar zingeving. "In de krant las ik dat dit pand opnieuw werd geopend door Willem-Alexander. Ik stuurde een mail, de volgende dag kon ik beginnen." Sindsdien is Johanne drie keer per week in de buurthuiskamer. Als er geen activiteit is, luistert ze vooral naar de mensen die binnenkomen. "Echt even aandacht geven, ik doe dat graag. De verhalen raken mij. Pas organiseerden we hier nog een herdenking, nadat een negentienjarig buurmeisje van een flat was gesprongen. Veel mensen en kinderen hadden het gezien. Er zaten hier tachtig mensen. Zo’n buurthuiskamer is dan zo waardevol."

Terwijl een buurtbewoner tussen de kledingrekken struint, wordt de prijzentafel ingeruild voor een keyboard en een gitaar. Donderdagmiddag betekent livemuziek. Sinds de verbouwing van de locatie begin dit jaar, moeten de buurthuiskamer en kledingwinkel het met een stuk minder vierkante meters doen. "Het is passen en meten", verzucht Mirjam, "maar daardoor mengt iedereen wel lekker." Hiervoor werkte Mirjam als zorgcoördinator, maar ze miste het om met mensen bezig te zijn. "Soms zijn mensen meer geholpen met een luisterend oor dan met een trajectplan of zorgdossier. Juist het informele contact levert veel op."

René speelt zich alvast warm op zijn keyboard, Martin stemt zijn gitaar. "Normaal zing ik, maar onze gitarist Ad is uitgevallen. Dus moet ik van ellende ook maar gitaar spelen." De bewoners spelen hun eigen muziek; Martin schrijft de teksten en melodieën, René zorgt voor de juiste akkoorden. "The future’s still unsure, all the time I got is borrowed, all securities insecure", klinkt het door de buurthuiskamer. "Engels is mijn emotionele taal", verklaart Martin na het optreden. "Mijn vader overleed toen ik tien was. Om mijn moeder niet te veel te belasten met onze emoties, voerden mijn broer en ik emotionele gesprekken in het Engels."

De twee muzikanten zijn erg tevreden met hun studio, ergens halverwege de twaalf-etages-hoge toren. Martin woonde hiervoor in Oud-West, maar zijn bovenbuurvrouw heeft hem eruit gekregen. Hij snapt het wel. "Dealers wilden mijn appartement als uitvalsbasis gebruiken. Als ik niet opendeed, kreeg ik een baksteen door m’n ruit. Hier kan ik rustig wonen." Ook René wil nooit meer weg. "Ik heb alles hier", concludeert hij. "Een fijne kamer, een lekkere muziekruimte waar we kunnen oefenen, schitterend." Met harddrugs is hij helemaal gestopt, nadat hij door verkeerde cocaïne een hartinfarct kreeg. Een jointje rookt hij nog wel. René krijgt thuiszorg, de rest regelt hij zelf. In februari werd blaaskanker bij hem geconstateerd, maar zijn kat laten inslapen was het allerergste wat hem overkwam. "Als ik me rot voel, maak ik  muziek. Dat geeft mij altijd een goed gevoel."

Een paar verdiepingen hoger testen Innat (9) en Irfan (5) de klei die ze bij de bingo wonnen, op de grond van de kleine studio waar zij al vier jaar wonen met hun moeder Hildat (32). Door de woningnood kunnen ze niet doorstromen naar een eigen woning. De televisie hangt pal boven de oven, in de kleine keuken staan twee kinderstepjes en de rest van het speelgoed verzamelt zich bovenop de kledingkast. "Toen ik hier kwam, heb ik een maand gehuild", vertelt Hildat op de rand van het stapelbed dat ze met haar kinderen deelt. "Innat en Irfan gaan om acht uur naar bed. Dat betekent lichten uit en zachtjes doen. Ik slaap niet goed door de vele geluiden. Mijn kinderen willen graag vriendjes naar huis meebrengen, maar hun ouders zijn bang dat hier gekke mensen wonen. Dat doet mij pijn." Op de eettafel staan een paar ronde cakes. "Morgen gaat een vriendin van mij trouwen, ik maak haar bruidstaart. Gelukkig heb ik veel vriendinnen. Deze situatie zonder vrienden, dat overleef je niet."

Terug in de buurthuiskamer scheppen vrijwilligers eten op. Malon (54) komt met zijn draagbare speaker aan tafel zitten. Kan dat misschien iets zachter?", vraagt zijn tafelgenoot. Malon woonde tien jaar op straat, zat twaalf jaar in de bajes. "Ik ben echt iemand van de straat", zegt hij in plat Amsterdams. "Maar voorlopig blijf ik hier. Mijn buurman Martin, die hier vanmiddag speelde, is mijn gappie. Hij geeft mij gitaarles en helpt me met mijn geloof. Ik ben echt blij met hem, man!" Een paar meiden halen boven nog snel een euro om mee te kunnen eten. Mirjam spreekt een gebed uit, waarna het bestek over de borden raast. Eva van de receptie schuift ook aan. "Wat werken hier bijzonder maakt? Gewoon dit, dat alle soorten mensen bij elkaar komen. Dat je mensen helpt en hen een thuis kunt geven." Na de bekertjes vla gaan de stoelen en tafels aan de kant. Dansleraar Roberto start de muziek en zet zijn hoed op. Het is tijd voor een salsaworkshop. De kinderen op de voorste rij houden de voeten van hun dansleraar nauwlettend in de gaten, achterin doen de volwassenen een poging om alle pasjes bij te benen. "Nu die heupen erbij", roept Roberto. "Kijk zo!" Johanne kijkt tevreden toe. "Wacht maar tot het kerst is." Ze is al maanden bezig met de voorbereidingen voor het kerstfeest, met livemuziek en lekkere hapjes. "Dit werk geeft mij veel voldoening en energie, het helpt me om overeind te blijven. Ik heb veel vrienden en familie, maar dit is waar mijn hart ligt. Ik HOU echt, met hoofdletters, van de Noordkaap."