Doen wat we geloven

Op de afdeling Huis en Haard in Den Haag locatie Om en Bij werken 35 deelnemers aan hun herstel. Vorig jaar sloeg de locatie een nieuwe weg in door de focus te verleggen naar de forensische zorg.

“Ik werk graag met forensische deelnemers, niet iedereen krijgt gelijke kansen in het leven en mede hierdoor kan crimineel gedrag ontstaan,” vertelt medewerker Mandy. “Iemand veroordelen is gemakkelijk, maar voelt voor mij onrechtvaardig, ieder mens verdient een nieuwe kans. Ik behandel deelnemers daarom op een gelijkwaardige manier en hou bij de begeleiding altijd de menselijke kant in de gaten.”

Op de afdeling is een huiskamer, fitnessruimte en tuin. Hier en daar vrolijken kleurrijke muurschilderingen, die een oud-deelnemer maakte, de locatie op. Dan is er nog een grote keuken, waar de geur van gebakken kip bezoekers tegemoet komt. Een deelnemer is ’s middags al druk in de weer met het avondeten. Deelnemers koken hier om de beurt, waarbij ze regelmatig worden geholpen door vrijwilligers. De maaltijd is bedoeld voor bewoners die in de studio’s verblijven, deelnemers die de woonvaardigheden onder de knie hebben, verhuizen namelijk naar appartementen, waar ze zelf koken. De volgende stap is zelfstandig wonen met ambulante begeleiding of omklapwoning. Gemiddeld duurt een traject anderhalf jaar.

Naast woonvaardigheden zijn dag- en vrijetijdsbesteding belangrijk en zelfs verplicht. “Voor bewoners die langere tijd vast hebben gezeten, kan dat moeilijk zijn,” vertelt medewerkster Mandy. “We maken weleens mee dat iemand de kamer niet uitkomt, herstel verloopt dan in hele kleine stapjes. In zo’n situatie beginnen we met dagbesteding in het huis. Als je als begeleider te snel wilt, dan veroorzaakt dit stress en dat heeft een averechts effect.”

“Het doel van de zorg is bij forensische deelnemers het verminderen van recidive en dat vraagt van ons als medewerkers een andere aanpak. Iemand van de reclassering zei laatst dat we al winst behalen als een deelnemer twee jaar niet meer in detentie komt. Toch blijft het iedere keer weer mooi als het een deelnemer lukt om naar een eigen woning door te stromen. We maken hier succesverhalen mee en daar houden we ons aan vast,” aldus Mandy.   

Hoe is het om bij Huis en Haard locatie Om en Bij te verblijven? Deelnemer Jerry deelt zijn ervaringen en vertelt hoe hij aan zijn herstel werkt.

Jerry zit in een traject bij de reclassering als hij wegens privéomstandigheden geen woonplek meer heeft. Tot zijn opluchting kan hij snel bij Huis en Haard Om en Bij terecht. “Ik heb geluk gehad met deze plek, maar eigenlijk wilde ik hier in eerste instantie helemaal niet zijn. Ik ben namelijk heel zelfstandig en wil niet om dingen hoeven vragen,” legt hij uit. Toch pakt Jerry, die in het verleden weleens op straat heeft geleefd, deze kans aan.

Als deelnemer van Om en Bij heeft hij wekelijks een gesprek met zijn begeleider. “Eigenlijk moet je jezelf hier bewijzen. Het gaat er niet om wat je goed of slecht hebt gedaan, maar hoe je straks met je eigen woning om gaat. Daarom moet je aan voorwaarden zoals je kamer schoon houden, op tijd zijn en respect hebben voldoen. Mijn tip aan andere deelnemers is daarom dat het vanuit jezelf moet komen. Je weet wat de eisen zijn en waar je aan moet werken, een begeleider moet dat niet steeds hoeven zeggen. Hoe onafhankelijker je bent, hoe meer er kan. Je krijgt een fiets, maar je moet zelf leren fietsen en ook blijven trappen.”

Jerry traint andere deelnemers in de fitnessruimte van de locatie, waar hij dagelijks te vinden is. Iedere ochtend en middag loopt hij een rondje om andere deelnemers te motiveren zodat ze mee gaan sporten. Jerry wil laten zien wat sport voor iemand kan betekenen. “Het vermindert stress, helpt ontspannen en je voelt je gewoon lekker,” legt hij uit. “Deelnemers moeten het wel voor zichzelf doen hoor, niet voor mij!”

Jerry ziet zichzelf in de toekomst niet als personal trainer, “Ik pas niet in die wereld. Ik doe het liever voor mensen die het echt nodig hebben en gemotiveerd moeten worden. Zelf ben ik dit jaar weer gaan sporten en dat geeft zoveel voldoening. Ik train nu dagelijks en ben 20 kilo afgevallen! Voeding is ook belangrijk, je hoeft niet de hele dag wortels te eten, maar denk bewust na over wat je in je lichaam stopt." Naast sport is muziek een uitlaatklep voor Jerry. “Ik begon ooit met het maken van beats en schrijf tegenwoordig zelf lyrics en rap. Hierbij gebruik ik mijn eigen ervaringen, want je kan niet rappen over wat je niet zelf hebt meegemaakt, dan ben je een faker.”

Over de toekomst kan Jerry nog niets zeggen, hij staat op de wachtlijst voor een omklapwoning, maar door corona loopt dit proces vertraging op. “Ik ben er nog niet, pas als alles is afgerond, kan ik weer naar een toekomst kijken. Ik ben nu bijna bij het einddoel, een eigen woning en zal daar heel blij mee zijn. En als het hier kan, dan ga ik ook als ik een eigen huis heb verder met het trainen van de bewoners,” aldus Jerry.