Hamdi is bij Exodus geplaatst, een huis voor ex-gedetineerden, waar ze kunnen wonen met begeleiding. Hij heeft een enkelband vanwege een verboden gebied. Dat is het gebied waar de slachtoffers wonen, hij is veroordeeld voor een gewapende overval.
Hamdi is een rustige jongen. De eerste weken praat hij niet veel. Wat hij zegt en vraagt is zakelijk. Wanneer hij met verlof kan, hoe vaak hij bij mij moet komen. Als ik toestemming geef dat hij ieder weekend met verlof naar zijn vader mag, die in dezelfde stad woont, komt hij al wat meer los.
Hij is in Somalië geboren, als jongste van zeven zonen. Het gezin is naar Nederland gekomen toen hij nog heel jong was, een jaar of vier. Hij herinnert zich niets van Somalië, maar kennelijk is daar iets met moeder gebeurd, want zij was er niet meer toen ze naar Nederland gingen.
Mannengezin
Hij is dus opgegroeid in een mannengezin met zijn vader (die tot op vandaag nog steeds geen Nederlands spreekt) en zes oudere broers. Ze woonden met z’n allen in een kleine flat in niet bepaald de beste buurt. Hamdi was een populaire jongen en kon goed leren. Hij had ook vrienden die in een betere buurt woonden en bij één van die vrienden vierde hij altijd kerstmis. Wat hij heel gezellig vond. Thuis waren ze moslim, maar vader vond het prima dat zijn zoon ook wat meepikte van andere culturen.
Op de middelbare school ging het mis, hij was meer op straat en kwam in aanraking met een ander soort jongens. Door die “foute” vrienden ging hij het verkeerde pad op en raakte school op de achtergrond. Uiteindelijk is hij afgehaakt, hoewel hij al in het laatste jaar van de Havo zat. Nu heeft hij er wel echt spijt van dat hij niet zijn diploma heeft gehaald.
Dat is zeker jammer, want Hamdi blijkt een echte denker te zijn. Als het vertrouwen er eenmaal is, zit hij er altijd al een kwartier te vroeg en wil over alles praten. Hij wil graag een baan, maar hoe gedraag je je in een echte werksituatie? Hoe ga je om met collega’s? Wat is echte vriendschap? Wat vind ik eigenlijk van de “zwarte-pietdiscussie”? Hij is actief in het gesprek, denkt goed na en komt met genuanceerde visies. Hij brengt allerlei actuele en levensbeschouwelijke onderwerpen ter sprake, maar over het delict, de gewapende overval waarvoor hij veroordeeld is, wil hij niet praten.
Universele elementen
Of toch? Hij komt wel met de vraag hoe je kan leven met dingen die zijn gebeurd en die je nooit meer ongedaan kunt maken. We praten over wat een goed leven is. Of dat voor iedereen verschilt of dat er universele elementen zijn die voor iedereen hetzelfde zijn?
Hij deelt voorzichtig ook zijn dromen voor zijn eigen toekomst. Die zijn wel universeel te noemen. Hij wil graag een eigen bedrijf hebben, een huis in een rustige buurt en een vriendin. En te zijner tijd ook wel kinderen. Ja, hij is al wel aan het daten, maar heeft nog niet de juiste vrouw gevonden. Dat daten vindt hij ook best lastig. Hij heeft meegemaakt dat een meisje wel verliefd op hem werd, maar hij haar niet als zijn toekomstige partner zag. “Dan had ik natuurlijk wel gewoon een one night stand met haar kunnen doen, maar dan had ik haar misschien hoop gegeven, dus vond ik dat ik eerlijk moest zijn en geen gebruik maken van haar verliefdheid.”
Japans
Een andere keer vertelde hij dat hij in de bus een groep Japanners hoorde praten over de Nederlandse cultuur. Ze vonden het hier maar slecht georganiseerd. Ik begreep dat ze kennelijk Japans spraken en vroeg hoe hij dat dan verstond.“Nou vroeger keken mijn broers en ik altijd naar Dragon Ball Z op de Japanse tv, want wij wilden de originele versie zien. Dus daarom versta ik Japans.”
Aan het einde van het toezicht had hij een betaalde baan, waarin hij een heel positieve beoordeling had gekregen en een vast contract. Ook had hij inmiddels een zelfstandige woning, die hij met veel zorg beetje bij beetje had ingericht. Onbegrijpelijk dat deze jongen een gewapende overval had gepleegd. Of misschien ook niet. Goed en kwaad zijn wellicht universele elementen in ieder leven. In ieder geval maakte ik me geen zorgen over recidive. Wel mis ik soms nog de gesprekken met hem.
