Heralth had een wietplantage onder zijn gezinswoning

Hij deed het voor zijn kinderen, zegt Heralth, vertellend over de wietplantage die hij onder z’n huis bouwde. Inmiddels heeft hij zijn leven, inclusief de agressie, weer onder controle. Zijn begeleider, ‘moordwijf’ Gekelien, was daarin onmisbaar. “Ik denk niet dat iemand anders mij had aangekund.”

Het is een drukte van belang in en om het Zwolse rijtjeshuis van Heralth (53). 'The king of the castle' is zelf aanwezig, en ook zijn vrouw Mariska, drie kinderen en twee kleinkinderen. De laatste twee kinderen zijn elders. Tegenover Heralth zit Gekelien, z’n begeleider vanuit het Leger des Heils. “Als zij er niet was geweest, weet ik niet hoe ik er nu bij had gezeten. Zij betekent heel veel voor me, niet alleen als hulp, maar ook als goede vriendin, bijna grote zus. Hoe ze dat gedaan heeft? Ik ben nogal een moeilijk persoon, ik ga recht op mijn doel af. Dat heeft weleens strubbelingen opgeleverd. Gekelien is gewoon een moordwijf, sorry dat ik het zo zeg. Ik denk niet dat iemand anders mij had aangekund. Als er iets is, hoeven we haar maar te bellen. Nog steeds komt ze eens per week langs voor goede raad. We hebben als gezin heel diep gezeten, maar Gekelien heeft ons erdoorheen getrokken.”

Dat vraagt om uitleg, en daar is Heralth niet te beroerd voor. Hij vertelt, zijn gezin aandachtig luisterend om hem heen, hoe hij van baan naar baan hopte, geregeld werd ontslagen en in 2014 dusdanig diep in de schulden zat – zo’n 65.000 euro – dat hij geen andere uitweg meer zag dan eigenhandig een wietplantage onder zijn sociale huurwoning te graven. “In de avonduren, met emmertjes, tot één meter dertig diep. Drie maanden mee bezig geweest, mijn gezin wist er niets van. Zij ontdekten het pas toen er agenten aan de deur stonden – tja, verraders slapen nooit. Ik moest het huis uit en de kinderen moesten naar een pleeggezin, tot we de boel weer op de rit hadden. Doordat we dakloos raakten, kwam Gekelien op de radar. Zij heeft vervolgens voorkomen dat we onze kinderen kwijtraakten, door te bewijzen dat ik hen niet verwaarloosde.” De eerste acht maanden woonde het gezin in een klein chalet, de kinderen sliepen op de grond. Daarna volgden nog eens vier verhuizingen in korte tijd, tot Heralth in zijn geliefde Zwolle z’n huidige woning kreeg.

Tot voor kort was Heralth nogal agressief.
“Ik ben recht door zee, en als het niet door mijn zee past, dan donder je maar op uit mijn water. Als iets me niet zinde, ging ik eropaf. Dan werd het zwart voor de ogen en deed ik dingen die niet konden. Toen mijn tweeling jarig was, had ik twee fietsjes besteld. Mijn bewindvoering zou daar geld voor overmaken, maar bij de bank deed m’n pinpas het niet. Ik helemaal hellig in de botten, want zo kon ik mijn dochters die fietsjes niet cadeau doen. Schijnbaar heb ik toen een sleephaak uit de auto gehaald en heb ik die hele pinautomaat gesloopt. Thuis wist ik daar niets meer van. Zo zijn er nog wel meer akkefietjes, dat de knop  omging en ik iemand aanvloog. Ik liep nog weleens weg als er spanningen waren, maar als er dan ‘bange schijterd!’ of ‘poeperd!’ naar me werd geroepen, liep ik terug en was het: bám. Ooit heb ik zelfs op het punt gestaan met een jerrycan benzine het politiebureau in de fik te steken. Uiteindelijk werd het zo erg dat ik uit mezelf agressietraining ben gaan volgen. Daar heb ik leren tellen. Niet een, twee, drie, vier, vijf, maar een-en-twin-tig, twee-en-twintig...”

Heralths oudste dochter vindt dat haar vader de laatste jaren “goed is opgedroogd.” “Eerst had hij een kort lontje – overigens nooit richting ons – maar als er nu iets gebeurt, zet hij eerst een stap terug. Hij is veel rustiger geworden.” Heralth: “Ik heb mijn kinderen uitgelegd waaróm ik die wietplantage maakte: voor mijn gezin. Ik wilde hun meer geven dan ik had, en zeker toen er meer kinderen kwamen, had ik vaak het geld niet om iets nieuws voor hen te kopen; dat ging bij mij door merg en been. Nu heb ik een stabiel inkomen. Sinds vorig jaar heb ik een vaste baan, na vijftien jaar; ik zit op de shovel.” Zoonlief Jordi, uitwonend maar vanwege de gezelligheid nog vaak thuis, is blij dat zijn vader alles heeft opgebiecht. Hij hoort zijn vader al vapend aan. “Dat hij het voor ons deed, maakte dat ik het sneller kon accepteren.” Niettemin heeft Heralth wel spijt van zijn actie. “Ik heb mijn gezin in de problemen gebracht en was mijn kinderen bijnakwijt geweest. Toen had ik nog geen agressietherapie gehad, dus ik weet niet of ik hier dan nog had gezeten. Dan was ik misschien wel over lijken gegaan. Ik ben voor de duvel niet bang, echt niet. Niemand komt aan mijn kinderen.”

Ook Gekelien ziet bij Heralth tussen 2015 en nu een stijgende lijn. “Het is pittig geweest, ik heb zelfs op het punt gestaan ermee te stoppen omdat we niet meer door één deur konden. Mag ik dat voorbeeld noemen, Heralth? Je ging toen door het lint waar de kinderen bij waren; dat had te maken met je beschermende houding ten opzichte van je dochter die toen een relatie had. Nadien nodigde je me uit om het uit te praten. ‘Je komt maar naar mij toe’, zei ik. Dat werd een goed gesprek. We hebben de nodige afspraken gemaakt voor het vervolg, en dat werkte. Nu zit mijn werk erop, al wil het gezin dat nog niet. Maar je doet het goed, Heralth.” Heralth draagt een ketting met een kruis. “Ik ga niet naar de kerk, maar ben wel gedoopt en denk weleens na over de vraag: is er leven na de dood? Verder doe ik er niet veel aan.” Gekelien betwijfelt dat. “Weet je nog dat we samen hebben gebeden voor je vader die ziek was? Volgens mij was dat voor ons allemaal heel waardevol.”

Een gesprek met deze familie is niet compleet als hun gedeelde passie niet aan bod is gekomen: de kermis. Zoon Jordi maakt er filmpjes over en is naar eigen zeggen inmiddels een beroemdheid. “Omdat je 10K likes op TikTok hebt?”, sneert z’n zus lachend. “Dertien”, verbetert Jordi. “Hallo, het gaat vandaag niet over jullie”, corrigeert Heralth. Op de vraag aan vader en zoon wat er zo leuk is aan de kermis, zeggen ze in koor: “De
sfeer!” Heralth: “De mensen, gezelligheid, muziek, lampies, kleuren...”