Ik hoor mensen vaak zeggen dat in Nederland niemand dakloos hoeft te zijn. Laat ik eens kijken wat Google zegt, denk ik op een dag, en ik typ in: ‘Ik ben dakloos, hoe vind ik een huis?’.
De zoekmachine heeft 0,94 seconde nodig om mij 735.000 resultaten voor te schotelen. Na twintig minuten lezen voel ik me overweldigd door de hoeveelheid informatie, en de stappen en regels waar ik aan zou moeten voldoen. En ik zit uitgeslapen in mijn comfortabele trainingspak met een theetje aan mijn opgeruimde keukentafel in een warm huis met uitzicht op groen.
Ik ben geen expert op het gebied van de daklozenproblematiek. Maar in de periode dat ik in Den Haag aan het conservatorium studeerde, kwam ik met veel daklozen in aanraking. Ik heb van dichtbij gezien dat deze groeiende groep mensen steeds langer moet wachten op een dak boven het hoofd. Ik werd geraakt door een jonge vrouw die mij vertelt hoe ze de problemen in haar leven probeert te vergeten met drugs, hoe ze haar huis kwijtraakt, in een kelderbox terechtkomt en opeens moet eten en douchen bij het Leger des Heils. Ze is inmiddels afgekickt, maar het lukt haar niet om haar leven op te pakken: “Ik droom vaak van een huis, een eigen plek om mijn leven weer op te bouwen.” “Maar”, zo zegt ze met wanhoop in haar stem, “ik kom er niet doorheen. De procedures, de regels, de formaliteiten - het voelt soms alsof ik als mens niet besta, dat ik niet meer ben dan een nummer, een dossier.” Soms denkt ze dat het beter is weer aan de drugs te gaan omdat ze dan ten minste wordt geholpen.
'Ik droom vaak van een huis, maar ik kom er niet doorheen.'
Ik moet vaak aan haar woorden denken. Nederland is een van de meest welvarende landen ter wereld, maar we lijken moeilijk om te kunnen gaan met mensen die op de een of andere manier buiten die samenleving terechtkomen. De overheid kan ze niet in het systeem plaatsen. Het gevolg is veel verdriet en onbegrip. Het zou mooi zijn als we wat vaker de tijd zouden nemen om naar iemands verhaal te luisteren. Gewoon, zonder oordeel of oplossing. Om iemand te laten voelen dat hij of zij er mag zijn. Gehoord en gezien worden geeft iemand eigenwaarde en in het mooiste geval een klein beetje een thuis, al is het voor dat ene moment.
Iris Hond is een Nederlandse pianist en componist.
