"Iedereen moet gewoon een eigen huis hebben!"

Vanwege het succes van Leger des Heils Housing First voor volwassenen is er januari 2018 ook gestart met Housing First Jongeren (HFJ), in samenwerking met LIMOR. Het gaat om jongeren die dak- en thuisloos zijn, of dat dreigen te worden. Ze kunnen nergens anders terecht en vallen tussen wal en schip. Bijvoorbeeld ook doordat ze niet in een groep kunnen zijn. Of ze hebben al zoveel jeugdinstellingen gezien, dat dit niet meer gaat. Of ze hebben hier nare ervaringen mee gehad. Housing First Jongeren zorgt in samenwerking met de woningbouw ervoor dat ze een eigen woning krijgen. Voorwaarde is dat ze begeleiding blijven ontvangen als ze een woning hebben. 

Senait is een van de persoonlijk begeleiders van Housing First Jongeren. Ze werkte op diverse plekken binnen het Leger des Heils voordat ze solliciteerde bij Housing First Jongeren. Hier werkt ze nu voor 24 uur en daarnaast nog als gezinscoach en kinder- en jeugdcoach bij het Haags Integraal Team. Ze deelt graag over haar ervaring binnen Housing First Jongeren.

Senait: “Het lijkt misschien vernieuwend, maar in mijn beleving is het gewoon normaal dat iedereen een eigen huis moet hebben!” Housing First heeft als een van de 5 kernprincipes dat wonen een mensenrecht is.

Een ander belangrijk kernprincipe is dat de regie zoveel mogelijk bij de deelnemer ligt. Daarom wilde Senait ook zo graag bij HF werken. “Normaal worden er onrealistische doelen gesteld in de begeleiding, zoals bijvoorbeeld binnen een korte termijn stoppen met blowen, of na een bepaalde periode vertrekken, maar hier ligt de regie ook heel erg bij hen.”

De begeleiders van Housing First Jongeren adviseren wel, maar de jongeren bepalen zelf waar ze op dat moment aan willen gaan werken. Senait ziet dat ze eerst heel erg moeten wennen aan het hebben van een eigen woning. Ze hebben op zoveel verschillende plekken gewoond of geslapen, waardoor ze niet kunnen geloven dat dit nu echt hun eigen plek is. “Pas als ze geland zijn in hun eigen woning, en gewend zijn aan het idee, komt er van alles naar boven uit het verleden. Dan komt er ruimte om het te gaan verwerken.”

Senait: “We ondersteunen in contact met instanties, financiën, verslaving, psychische gesteldheid, netwerk en we bieden een luisterend oor. De eerste periode is altijd intensief omdat er dan ook heel veel praktische zaken moeten worden geregeld. De begeleiding werkt altijd de eerste drie maanden intensief met z’n tweeën zodat de jongere beide begeleiders leert kennen. Daarna gaat de tweede meer naar de achtergrond. “Maar”, zegt Senait, “als de jongere dat graag wil, of bij complexe zaken en als er onveiligheid speelt, dan blijven we het samen doen.” De termijn van onze begeleiding is onbeperkt en bepaalt de jongere zelf. Als een jongere zegt: 'ik heb je niet meer nodig', dan ben ik trots.”

Een van de jongeren die Senait begeleidt is Jack. Ook Ravi begeleidt hem als ervaringsdeskundige van Housing First Jongeren. Jack wil graag vertellen over wat Housing First voor hem heeft gedaan omdat hij het andere jongeren in zijn situatie ook gunt. De geschiedenis van Jack is een typisch voorbeeld van hoe het bij veel (dreigend) dak- en thuisloze jongeren is gegaan. Zijn moeder heeft hem altijd links laten liggen en heeft hem op straat gegooid en 'behandeld als oud vuil'. Toen is hij dakloos geraakt en heeft een tijdje zonder woonplek gezeten. Omdat hij niet goed tegen prikkels kan door autisme, werd begeleid wonen afgeraden en werd hij doorverwezen naar Housing First. De eerste keer dat hij daar terecht kwam ging het helemaal mis vanwege rebels gedrag. Later rolde hij wel weer in Housing First en ging het goed; hij was vader geworden en had meer verantwoordelijkheidsgevoel. Dat geeft mooi weer waar het bij het Leger des Heils om gaat: geloven in kansen, steeds weer. Jack: “Nu gaat het goed. Het is echt mijn eigen plek, mijn eigen rust. Maakt niet uit wat er gebeurt nu, maar aan het eind van de dag kan ik naar huis en slapen.” Het overlevingsinstinct dat hij had toen hij buiten op straat sliep, is weg.

Jack is zeer te spreken over de begeleiding. ”Ik heb een heel team dat werkt voor mij, voel me heel speciaal (lacht).” Hij heeft drie begeleiders, ook vanwege zijn autisme dat pas recent werd gediagnostiseerd. “Ik kan zelf niet goed communiceren met instanties en organisaties. Zij helpen mij daarbij. Ik kom uit de achterbuurt en kan dan ook gaan schelden. Zij helpen me dan van: dat kan je beter niet zo zeggen.” Senait vult aan: “Maar nu gaat dat al veel beter.” Jack: “Jullie helpen mij om mijzelf te ontwikkelen.”

Jack ervaart ook dat het meer op vrijwillige basis is. Aan Senait vertelt hij: “Je douwt het niet door mijn keel en ik heb niet allemaal verplichtingen. Dit noem ik pas begeleiding. Je laat mij zelf kiezen en ik heb eigen keuzevrijheid."

Verder is Jack Ravi heel dankbaar voor de keer dat hij hem, samen met een collega die bereikbaarheidsdienst had, om 2 uur ’s nachts lwam ophalen bij een verlaten bushalte zonder hokje midden op een fabrieksterrein. Hij was toen suïcidaal omdat hij net hoorde dat hij zijn zoontje niet meer mocht zien. Ook kon hij niet meer terecht op de enige plek waar hij weleens kon slapen. Jack: “Er zijn ook veel begeleiders die jou helpen tot 17 uur en dan houdt het op. Maar bij Housing First helpen ze je echt. Ik stond op straat, alles was van me afgepakt en ik was suïcidaal en toen heb ik om 2 uur 's nachts het noodnummer gebeld. Ravi, die zelf 4 kinderen heeft, kwam toen om mij op te halen. Dat is uniek.”

“Misgaan wil ik het liever niet noemen”, zegt Senait, “eerder dat het nu nog niet het moment is.“ Soms gaat het de eerste keer niet, maar komen ze later weer terug. Zoals een jongere die vast heeft gezeten en daarna toch weer een tweede kans krijgt. En soms is er een bepaalde behandeling nodig die bij Housing First Jongeren niet mogelijk is. Er wordt dan gekeken of een andere vorm passender is, of misschien in combinatie met HFJ wel werkt.

Als Senait gevraagd wordt welk verhaal van een jongere haar het meest raakte, vertelt ze: “Jack natuurlijk en eigenlijk alle jongeren die ik leer kennen. Ik zeg altijd: wanneer het geen impact meer op mij heeft, moet ik wat anders gaan doen.”