‘Ik heb met de duivel zelf geleefd’

Trigger warning: in dit verhaal komt geweld, verkrachting en uitbuiting voor.

Sam* uit Marokko wordt door zijn zwager naar Nederland gesmokkeld. Die belooft Sam een beter leven. In plaats daarvan wordt Sam tot slaaf gemaakt. Eenmaal ontsnapt aan zijn zwager, belandt hij bij een man die hem meerdere keren per dag laat verkrachten. Pas jaren later ontdekt Sam dat hij slachtoffer is geweest van mensenhandel en krijgt hij hulp van het Leger des Heils. ‘Het Leger is mijn familie geworden, nu ik nooit meer terug kan naar mijn eigen familie.’

Sam wordt geboren in Marokko en groeit op in een warm gezin. Hij houdt van voetballen. Op zijn 24^e werkt hij in een hotel in Marokko als op een dag zijn zus en zwager uit Nederland hem komen bezoeken. “Daarvóór was alles goed, daarná is mijn leven veranderd in een hel,” vertelt Sam, “Mijn zwager bood me aan mee te komen naar Nederland. Daar zou hij werk voor me regelen, een huis en een vrouw. Kortom: ik zou rijk worden als ik meeging. Ik twijfelde. Ik wilde eigenlijk niet mee. Maar mijn familie duwde door en vertrouwde mijn zwager. Ik vertrouwde hem niet. En helaas kreeg ik gelijk.”

“Mijn zwager smokkelde me naar Nederland in een grote Mercedes, verstopt onder de jurk van mijn zus. Bij aankomst veranderde zijn blik direct. Mijn zwager had door dat ik een gemakkelijke prooi was. Ik heb dat meerdere keren in mijn leven meegemaakt, blijkbaar straal ik dat uit. Mensen maken gebruik van mij.” Sam komt bij zijn zus en zwager te wonen en moet een jaar lang alles doen in huis: schoonmaken, koken en voor de kinderen zorgen. Hij is hun slaaf. Elke keer als Sam probeert te vluchten, vindt zijn zwager hem terug. “Hij sloeg me, schopte me. Hij had me in zijn greep.”

 Als Sam een jaar als slaaf in het huis van zijn zwager heeft gewerkt, biedt die hem ander ‘werk’ aan. “Ik moest voor hem werken in een gokhal. Maar het ging pas echt fout toen ik drugs voor hem moest gaan verhandelen. Hij maakte me verslaafd, eerst aan heroïne en later aan cocaïne, om mij in zijn macht te houden en zodat ik het werk vol kon houden. Iedere cent die ik verdiende moest ik inleveren. Ik kreeg hoogstens brood te eten.” Sams nichtje vraagt wel eens waarom oom Sam niet aan tafel mee komt eten. Dan zegt zijn zwager: ‘Hij hoort niet bij ons.’

Er zijn momenten dat Sam probeert te vluchten uit zijn vreselijke situatie. Meestal vindt zijn zwager hem dan snel weer terug. “Een keer toen hij me weer ‘arresteerde’, heeft hij me in de kelder van het huis van een van zijn vrienden wekenlang gemarteld. Hij boeide me en heeft over me heen geplast. Hij zei: ‘Iedere keer dat je in je leven naar de wc gaat, zul je dit ruiken en aan me denken.’ En helaas… dat is nog steeds zo.” Uiteindelijk lukt het Sam om definitief te vluchten. En hij is vrij. Voor een dag.

Sam: “Ik schuilde die dag in een portiek tegen de regen en de kou. Het was koud, maar ik was opgelucht dat ik verlost leek van mijn zwager. Een heel lieve man sprak me aan. Hij was bezorgd om me en duidelijk, net als ik, homo. Ik viel als een blok voor hem.” De man neemt Sam mee naar een groot huis, geeft hem eten en een warme douche. Sam weet niet wat hem overkomt: “We hadden het goed samen en ik vroeg me af: is Allah me nu dan toch goed gezind? Maar ook zijn blik veranderde, net als die van mijn zwager. Na een week veranderde hij van een lieve man in de duivel zelf. Hij sloot me een etage hoger op. Dertien maanden lang.”

Op de etage boven de woning van de man is een sekskamer, met allerlei seksspeeltjes. De hele dag door komen daar mannen, die betalen om seks met Sam te hebben. Hij wordt gedwongen om alles te doen wat de mannen maar willen. Dertien maanden lang ziet Sam geen daglicht. “Ik ben dertien maanden lang iedere dag meerdere malen verkracht. Totdat ik ook hier gelukkig op een dag kon wegvluchten. Ik vluchtte naar het bos aan de rand van de stad en ontmoette ook daar een man. Deze man was écht lief. Maar omdat ik niemand meer vertrouwde, geloofde ik niet dat hij wel oprecht en eerlijk was.”

Sam kan een paar maanden veilig wonen bij deze man. Zijn echte redding komt als hij naar de tandarts gaat, een tandarts met speciale aandacht voor mensen die illegaal in Nederland verblijven. Sam: “Ik vertelde haar mijn verhaal. Eerst kon ze nauwelijks geloven wat me was overkomen. Zij was de eerste die tegen me zei dat ik het slachtoffer was van mensenhandel. Daarna ging het snel. Ik moest mijn verhaal doen bij een organisatie die opkwam voor slachtoffers van mensenhandel, en die ving me een jaar lang op in Drenthe. Daar kwam ik in contact met het Leger des Heils. Zij hebben me een leven teruggegeven.”

Sam is nu bijna zestig jaar oud, woont zelfstandig en werkt inmiddels. Hij heeft psychologische hulp en hij is inmiddels een aantal jaar clean, met af en toe uitdagingen. Hij heeft het psychisch nog steeds heel zwaar. “Ik heb voortdurend psychologische hulp nodig. Ik slaap slecht en iedere keer als ik naar de wc ga, denk ik aan mijn zwager, de eerste duivel. Maar ik dank Allah dat hij me het Leger heeft gegeven. Iedere keer dat ik terugval, dat ik de zin in mijn leven verlies, dat ik niet meer op kan krabbelen, staan ze voor me klaar. Ik ben bij het Leger alleen maar engelen tegengekomen, waar ik vroeger tweemaal heb moeten leven met de duivel zelf. Het Leger is mijn familie geworden, nu ik nooit meer terug kan naar mijn eigen familie.”

*Om Sams veiligheid en privacy te beschermen, is zijn naam veranderd.