Trigger warning: in dit verhaal komen geweld, verkrachting en poging tot zelfdoding voor.
De Afrikaanse* Amanda overwint veel tegenslagen in haar leven. Ze voedt haar kinderen zelfstandig op en zorgt ervoor dat ze nooit iets tekort komen. Nadat ze naar Europa is gevlucht, leert ze via een datingapp een Nederlandse man kennen die haar mishandelt, verkracht en uitbuit. In de toekomst wil Amanda motivational speaker worden, maar op dit moment is ze al haar zelfvertrouwen kwijt. ‘Ik weet niet hoe ik deze ervaring ooit nog te boven kom.’
In een kantoortje van het Leger des Heils zit Amanda*, samen met een medewerker die survivors van mensenhandel bijstaat. Amanda staart met een lege blik in de verte terwijl ze spreekt en er lopen regelmatig tranen over haar wangen. Ze is nog geen jaar weg uit de gruwelijke situatie waarin ze maandenlang werd vastgehouden. Toch wil ze haar verhaal vertellen. “Het monster dat mij misbruikte, is nog op vrije voeten. Ik ben niet zijn eerste slachtoffer geweest en ik zal ook niet de laatste zijn. Mensen moeten weten dat dit gebeurt en dat het niet mag gebeuren.”
Onderwijs
“In mijn thuisland had een managementfunctie. Ik heb een business degree en stond regelmatig voor grote groepen. Ik ben een gescheiden vrouw, het leven was voor mij niet altijd gemakkelijk, maar voor mijn kinderen deed ik alles. Ze hebben allemaal goed onderwijs gehad, ik was nooit een dag te laat met het betalen van hun schoolgeld. Een van mijn zoons woont en werkt nu in Duitsland*. Toen ik vanwege doodsbedreigingen mijn thuisland moest ontvluchten, leek het dus logisch om daar naartoe te gaan.” Eenmaal in Duitsland voelt Amanda zich verloren, alleen in een land waar ze niemand kent. Om nieuwe mensen te leren kennen, installeert ze een datingapp. Ze komt al snel in contact met Ron*. “Binnen een paar dagen kwam hij me opzoeken. Misschien is het naïef, maar het voelde als een wonder van God dat deze man op mijn pad kwam. Toen hij voorstelde dat ik hem zou bezoeken in Nederland, ging ik met hem mee.”
Roze wolk
De rit naar Nederland voelt als een huwelijksreis, vertelt Amanda, ze zit op een roze wolk. Als ze in het donker arriveren bij Rons huis, op een afgelegen plek, vertelt hij Amanda dat ze beter in het achterste deel van het huis kan blijven. “Zijn buren hadden het niet op zwarte mensen, zei hij. Dat vond ik raar, onderweg en in Duitsland had ik daar niets van gemerkt. Op de vierde dag bij hem kwam het omslagpunt. Ik was aan het bellen met mijn zoon, dat vond Ron niet leuk. Hij werd achterdochtig, de uitdrukking op zijn gezicht veranderde. Ik liep even de kamer uit en toen ik terugkwam, was mijn telefoon weg. Ik vroeg hem waar mijn telefoon was, maar hij gaf geen antwoord. Toen realiseerde ik me: ik ben in gevaar. Ik haastte me naar boven, waar mijn rugzak met al mijn waardevolle spullen lag, ook mijn paspoort. Die was weg. Ik rende weer naar beneden en vroeg hem nogmaals waar mijn spullen waren. Hij antwoordde maar een ding: you came here to serve me.”
De aanbouw
“Ron mishandelde me en bracht me naar een kamer die aan zijn huis was gebouwd. Het was goed geïsoleerd, niemand kon me horen. Er stond een kleine koelkast, een bed, een TV-scherm en een deur die op slot kon. En hij gebruikte me. Het ergste was wanneer hij andere mannen naar me toe bracht. Dan gaf hij me van tevoren een glas water, een drankje. Ik weet niet wat erin zat, maar ik werd er helemaal zwak van. De mannen konden met me doen wat zij wilden. Maandenlang ging het zo door, tot het moment dat ik het niet langer kon verdragen. Ik probeerde mezelf te doden. Toen dat niet lukte, wilde Ron van me af. Hij zette me ergens uit de auto, drukte honderd euro en een papiertje met een adres in mijn hand, en reed weg.”
Ter Apel
Amanda komt terecht in Ter Apel, waar ze asiel aanvraagt. Haar verzoek wordt echter afgewezen. “De IND [immigratie- en naturalisatiedienst, red.] wilde me terugsturen naar Duitsland. Ik ben in Duitsland de EU binnengekomen en volgens internationale afspraken moet ik daar dus asiel aanvragen. Maar hier in Nederland, bij het Leger des Heils, voel ik me voor het eerst gezien en gehoord. Ik heb samen met mijn begeleider aangifte tegen Ron gedaan. Maar de politie doet er niks mee, het enige wat de instanties willen is mij zo snel mogelijk het land uit werken, lijkt het wel. We krijgen zo abnormaal snel een ‘nee’ te horen van verschillende instanties, dat had mijn begeleider nog nooit meegemaakt. Gelukkig heb ik een goede advocaat.”
Litteken
“Ik weet niet hoe ik deze ervaring ooit te boven kom. Het zal de rest van mijn leven een litteken blijven. Het ergste vind ik dat de man die mij dit heeft aangedaan nog altijd vrij rondloopt. Dat de politie niets doet met mijn aangifte. Ik was niet Rons eerste slachtoffer en ik zal ook niet zijn laatste zijn. Ik kan de gedachte niet verdragen dat er op dit moment iemand in zijn aanbouw net zo wordt uitgebuit als ik. Ik wil gerechtigheid.”
Wonder
“Als ik het Leger des Heils niet had gevonden, weet ik niet waar ik nu was. Dan zou ik niet meer leven, denk ik. Het is een wonder van God dat ik hen heb gevonden. Ze zijn zo ontzettend behulpzaam, ze staan altijd voor me klaar. Elke keer als ik vastzit in negatieve gedachten, halen ze mij weer uit de put. Dat maakt me sterk, ik sta niet alleen. En ik voel me bevoorrecht, want maar zo weinig mensen hebben toegang tot dit soort hulp. Ik heb altijd vrouwen willen bemoedigen en met hen willen praten over relaties en uitdagingen in het leven. Net als Oprah Winfrey. Ik wil vrouwen vertellen: je leven wordt niet bepaald door een man.”
* De namen in dit artikel zijn gefingeerd en het thuisland, het land waar haar zoon woont en de verblijfplaats van Amanda in Nederland zijn weggelaten of veranderd. Amanda krijgt helaas nog steeds doodsbedreigingen uit haar thuisland. Ook loopt Amanda’s Nederlandse misbruiker nog vrij rond.
Amanda’s advies voor online daten
“Ik adviseer vrouwen: wees voorzichtig. Niet iedereen op een datingapp heeft goede bedoelingen. Ga niet direct bij iemand thuis langs en als je dat wel doet: laat het een derde partij weten. Stuur het adres naar iemand die je vertrouwt en maak foto’s van het erf of van de auto van je date.”