Oekraïense vluchtelingen vieren Kerst in Nederland

Ze waren veel liever in Oekraïne gebleven, maar het oprukkende geweld dwong hen het land uit. Dus vieren Karyna Bohdan (23) en Serhiy Levytskiy (60) dit jaar Kerst in Nederland. Maar hoe vind je vrede als je land in puin ligt?

Karyna (23) deelt samen met haar 16-jarige broertje een hut op een riviercruiseschip in Haarlem.

‘Een dag voordat de oorlog uitbrak was ik bij een vriendin. Plotseling kwam haar moeder de kamer binnen: ‘Meisjes, pak je spullen, want morgen is het oorlog.’ Ik dacht dat ze een grap maakte. De volgende ochtend werd ik wakker van mijn schreeuwende moeder. De beelden op het nieuws bevestigden dat de oorlog was begonnen. Ik was niet bang, maar mijn moeder wilde mij en mijn broertje zo snel mogelijk het land uit hebben. 

We lieten mijn ouders en jongste broertje achter, op weg naar een land waar ik niemand kende of vertrouwde. Via een Haarlems gastgezin kwamen we op dit schip terecht. Het voelt alsof ik op kamers zit. Mijn broertje en ik delen een hut, die we samen schoonhouden. Hij kan hier gelukkig naar school. Omdat hij minderjarig is, ben ik verantwoordelijk voor hem. Als oudste zus ben ik dat wel gewend. Onze band is de afgelopen maanden veel closer geworden.

Je waardeert pas wat je hebt als je het verliest. Ik mis vooral het eten – in Oekraïne eten we veel meer vlees – en mijn leuke baan op het vliegveld. Met familie en vrienden probeer ik zoveel mogelijk contact te houden. Soms vrees ik voor hun leven, zeker als de bombardementen dicht bij hun huizen komen.

Vrede betekent dat iedereen blij is en je niet bang hoeft te zijn voor je leven. Dat je naar de hemel kan kijken en geen bommen ziet of sirenes hoort. Dat je gewoon je leven kan leven. Als ik door het nieuws scrol, moet ik soms huilen en ben ik boos. Als ik zie hoe mijn land elk uur verder kapot wordt gemaakt, kan ik niet meer helder nadenken.

Ik moet veel moeite doen om vrede te vinden. Soms schrijf ik gedichten. En ik lees graag, maar Oekraïense boeken zijn lastig te vinden. Ik hoop dat ik Kerst thuis kan vieren. Het is mijn favoriete feest. Overal lichtjes, lekker eten, samenzijn met familie. Ik leef met de dag. Ooit bouwen we ons land weer vol trots op. Deze oorlog kan niet eeuwig duren.”

Serhiy (60) woont sinds kort aan boord van cruiseschip Cezanne in Zaandam, samen met zijn vrouw.

‘Op de dag dat de oorlog uitbrak, verdween twee derde van de auto’s van het parkeerterrein naast ons appartement. De lege parken, pleinen en bankjes gaven ons een angstig gevoel. We wilden niet vertrekken, maar mijn zoon Max bleef maar aandringen. Hij woont en studeert sinds een jaar in Amsterdam, waardoor hij niet hoeft te vechten. Toen we op een dag in september een ongewoon geluid hoorden, vluchtten alle buren de straat op. In de lucht vloog een sigaarvormig gevaarte en we hoorden een enorme explosie. Mijn zoon gaf ons 24 uur om in Nederland te komen.

We vlogen via Warschau naar Schiphol. Binnen een dag konden we op dit schip in Zaandam terecht. Mijn mond viel open. Het personeel en de medewerkers van het Leger des Heils behandelen ons als goden. We begrijpen dat de Nederlandse overheid veel geld aan ons besteedt. Veel Oekraïners proberen daarom direct werk te vinden, bij de fabriek of de Albert Heijn. Om maar iets terug te kunnen doen. Zelf werk ik op het schip als vertaler. Ik help iedereen, omdat ik weet hoe fijn dat is.

Mijn vrouw maakt zich continu zorgen over mijn stiefzoon, die meevecht. Als hij zijn telefoon niet opneemt, wordt ze gelijk zenuwachtig. Ik mis mijn straat, mijn gebouw, het land waarin ik opgroeide. Mijn vrouw mist de rozentuin die ze niet ver van ons balkon verzorgde. We bellen bijna iedere dag met vrienden en buren. Ik houd veel nieuwszenders in de gaten, inclusief de Russische. We gaan pas terug als het echt weer veilig is in Kiev. Dat zal nog wel even duren.

Na veel onrustige maanden heb ik nu vrede gevonden. Een blauwe lucht, stilte, tijd om na te denken en te lezen, glimlachen naar vrienden: dat is vrede. Hier aan boord is alles aanwezig om in vrede te leven. Mijn hart klopt regelmatig en we zijn veilig. Thuis vieren we Kerst altijd heel uitbundig. We hopen hier op het schip een mooi feest te organiseren. Ik voel me hier thuis. Ik weet niet hoe ze dat doen, maar ze doen het.”