Jouw leven openbaar

“Welkom, vanavond zullen we het verhaal van de moord op de postbode bespreken” galmt het door het theater. Ai, denk ik. Dat verhaal ken ik al.

Op een maandagavond zit ik in het theater te luisteren en te kijken naar een voorstelling van één van mijn favoriete podcasts. Al jaren luister ik naar dit soort verhalen over moordzaken. Noem het een wat duistere hobby: ik ga goed op de spanning. Maar voor het eerst luister ik met andere oren naar een dergelijk verhaal. Het verhaal wat vanavond wordt besproken, ken ik vanuit een andere kant. Ik ben namelijk de voogd geweest van Boris, wiens moeder – de postbode in dit verhaal – door haar partner en vader van haar kinderen is omgebracht.

Een zeer gedetailleerd verhaal over de partnerrelatie, de beruchte avond zelf, allerlei verdachten en het politieonderzoek volgt. Ik vind het mooi dat de podcastmakers geen oordeel hebben over de verdachte en zijn veroordeling. Ze bespreken alle details met ons en laten ons kiezen of we de verdachte schuldig achten aan moord of doodslag, of dat we toch denken dat sprake is van een ongeluk en nalatigheid. Als ‘gewone luisteraar’ vind ik de vorm van de theatervoorstelling door de neutrale toon respectvol jegens de nabestaanden.

Toch maakt dit verhaal diepe indruk en sta ik meer dan anders stil bij de manier waarop het verteld wordt. Ik stel me voor dat Boris in de zaal had gezeten. Hoe zou dit voor hem zijn geweest? Boris was nog maar klein toen zijn moeder overleed en hij heeft nauwelijks herinneringen aan haar. Voor elk kind is het bijzonder ongemakkelijk om over de intieme details van het liefdesleven van zijn of haar ouders te horen. Laat staan dat dit in een volle theaterzaal wordt verteld. Als voogd vraag ik me af of het wel nodig is om zoveel (ongemakkelijke) details over Boris’ ouders te delen. Lekker hypocriet, want bij andere zaken vind ik deze details toch juist interessant?

Onderweg naar huis zit mijn hoofd vol met vragen. Hoe zou het eigenlijk zijn als (een deel van) jouw leven zo buitengewoon is, dat het een verhaal wordt? Hoe vormt je dat als kind en hoe zie je dat in de volwassenheid terug? Los van de inhoud van het verhaal: hoe zou het zijn als iedereen die jouw naam intikt op Google een zeer ingrijpend deel van jouw leven kan lezen? Ik kan me voorstellen dat jouw leven dan niet helemaal van jou alleen is. En als men jou ziet, zien ze dan de moord op jouw moeder voor zich? Zien ze dan nog wel de getalenteerde voetballer? Of de jongen die gewoon enorm veel moeite heeft met wiskunde, zonder dat dat iets met zijn verleden te maken heeft?

Ik ben niet heilig. Toen ik het dossier las voordat ik Boris ontmoette, schrok ik ook. Ik durf ook niet te zeggen dat ik onbevangen met hem kennismaakte. Ik had me vooraf allerlei voorstellingen gemaakt van de jongen wiens moeder door zijn vader omgebracht is. Sindsdien ben ik gestopt met vooraf het dossier doorspitten en zorg ik dat ik voor een kennismaking alleen de grote lijnen ken. Pas als ik heb geluisterd naar wat ouders en kinderen me tijdens de kennismaking vertellen, lees ik me op de details in. Natuurlijk kan dit niet bij elk gezin. Sommige gezinnen willen wel dat een jeugdbeschermer zich al helemaal heeft ingelezen voor een kennismaking en dan doe ik dat.

Niemand van Boris’ gezin heeft om deze gebeurtenis gevraagd. Niemand zal ook gevraagd hebben om het verhaal met alle podcastluisteraars te delen. Dit gebeurt. Het is entertainment, waar ikzelf ook afnemer van ben. Toch is het niet het eerste verhaal van een kind in de jeugdbescherming dat breeduit in de media terechtkomt. Er zijn ook ouders die zich niet gehoord voelen en hun verhaal in de media doen. Vanuit pijn, vanuit onmacht, vanuit frustratie. Dat volg ik wel. Maar ook daarbij rijzen bij mij dezelfde vragen: Hoe zou het zijn als (een deel van) jouw leven zo buitengewoon is dat het een verhaal wordt?