Kijk niet weg, maar zet het slachtoffer van mensenhandel centraal

De slachtoffers van mensenhandel moeten weer centraal komen te staan. Daar riep bestuursvoorzitter kapitein Harm Slomp van het Leger des Heils toe op tijdens het jaarlijkse Barometer evenement in Nieuwspoort. “We kunnen als samenleving niet blijven wegkijken van dit probleem. De slachtoffers gaan kapot.”

De derde editie van de Barometer, waarin de sociaal-maatschappelijke staat van Nederland wordt geduid, ging over het thema mensenhandel in Nederland. De belangrijkste boodschap: zet het slachtoffer weer centraal. “De bestrijding van het probleem is complex en vraagt om een lange adem. Maar dat betekent niet dat we moeten wegkijken en doen alsof het probleem ons niet aangaat”, aldus kapitein Slomp.

Tijdens een panelgesprek gingen Conny Rijken, Nationaal Rapporteur Mensenhandel, Jos Wienen, burgemeester van Haarlem en Jorn van Rij, onderzoeker bij de politie, met elkaar in gesprek over dit onderwerp. Ook deed survivor Malaika haar verhaal. Haar devies: survivors kunnen het systeem van binnenuit veranderen. Geef ze een plek. 

Wienen pleitte voor een grotere rol van de landelijke politiek. Hij gaf aan dat gemeenten duidelijk landelijk beleid nodig hebben: "Dat helpt bij het op de kaart zetten van deze problematiek." Mirjam Bikker, fractievoorzitter van de ChristenUnie, beaamde dit. "De politiek heeft te lang weggekeken. Open je ogen, het is tijd voor actie. We moeten opschieten met landelijke wetgeving. De politie moet voldoende capaciteit krijgen om mensenhandel aan te pakken", aldus Bikker. 

Volgens schattingen zijn er in Nederland jaarlijks 5.000 mensen slachtoffer van mensenhandel. Het aantal daadwerkelijke meldingen ligt veel lager: 868. Dit komt doordat slachtoffers zichzelf vaak niet zien als slachtoffer en ook lang niet altijd aangifte durven te doen.

De slachtoffers die wel de moed hebben om naar de politie te gaan, staat vaak een lang en intensief proces te wachten. Met lang niet altijd het gewenste resultaat: van alle aangiftes die werden gedaan leidden slechts 200 gevallen tot een strafzaak en zijn er maar 50 daders veroordeeld.

Mensenhandel kent veel gezichten. Criminele uitbuiting, seksuele uitbuiting of arbeidsuitbuiting, het zijn allemaal vormen van mensenhandel. Ieder slachtoffer is uniek. In deze video vertellen we de verhalen van vier van hen.

We kunnen als samenleving niet langer wegkijken van dit probleem. Daarom schetsen we drie stappen die gezet moeten worden in de strijd tegen mensenhandel.

1) Draai de wijziging vreemdelingencirculaire terug. Met andere woorden: zorg dat er aan de groep buitenlandse slachtoffers verblijfsrecht wordt toegekend, ongeacht of er opsporing plaatsvindt. Op die manier wordt inzichtelijk hoe groot het probleem van mensenhandel in Nederland is en kunnen de slachtoffers beter geholpen worden.  

2) Stel een onafhankelijke landelijke commissie in die beslist of mensen het slachtoffer zijn van mensenhandel.  Door het strafrechtelijke onderzoek niet langer leidend te laten zijn, worden slachtoffers beter beschermd. Een onafhankelijke commissie zou ook de plek kunnen zijn waarin data en casussen veilig en zorgvuldig verzameld worden.   

3) Opvang. Er moeten veilige en goede opvanglocaties komen, verspreid over het land, waar de bescherming van en hulp aan slachtoffers centraal staat. Het Leger des Heils wil daar graag een actieve rol in spelen. Ook moet de slachtoffers toekomstperspectief worden geboden zodat ze hun leven weer op kunnen bouwen. 

Kapitein Slomp sloot zijn toespraak af met woorden van hoop: “Laten we met elkaar een beweging van hoop vormen voor deze mensen, zodat de slachtoffers van mensenhandel centraal komen te staan en de noodzakelijke hulp krijgen. Zodat zij zich na alles wat hen is overkomen weer gehoord en gezien voelen en zelf inzien: ja, ik mag er zijn en ja, mijn leven doet ertoe! Hoop doet leven, dus we moeten ons uiterste best doen om deze mensen perspectief te bieden en vooruit te helpen.”