Mariusz kijkt weer omhoog

Mariusz’ leven kende een valse start. Geadopteerd uit Polen, biologische ouders overleden, broer dronk zich kapot. Na een leven van tehuis naar tehuis en talloze baantjes volgt hij nu dagbesteding bij 50|50 Tech en Green. Met groot succes, vertelt werkbegeleider Hans. 

Terwijl Mariusz (42) nog even het toilet bezoekt, legt Hans (48) uit dat Mariusz zowel pijn in z’n mond als in z’n rug heeft, met lichte trillingen tot gevolg. “Normaal is ‘ie een bikkel, maar momenteel zit het even tegen. Eigenlijk kwam hij een beetje depressief bij ons binnen, hij keek steeds naar de grond en wilde terug naar Polen. Mariusz was nog niet capabel om aan te geven wat hij wilde, dus begon hij onder z’n niveau. Ik ging de confrontatie aan, met humor, kijken hoe ver ik kon gaan. ‘Gá dan terug naar Polen, pak de trein maar.’ Daarna probeer je toch aan te geven dat het in Polen ook geen rozengeur en maneschijn is; dat het zorgsysteem in Nederland goed is, áls je dat wilt toelaten; dat we hem naar werk willen begeleiden. Af en toe mag Mariusz best tegen me aan zeuren, over kleine en grote problemen, maar hij weet ook wanneer we moeten aanpakken. Soms zijn we door de regen tot op het bot doorweekt aan het werk, maar dat vinden wij juist leuk; dat schept zelfs een band.”

Mariusz: “Ik was inderdaad depri toen ik hier kwam. Men dacht: Mariusz kan niet werken en niet met geld omgaan, dus kreeg ik een uitkering. De instanties vonden na een tijdje dat ik voor 75 procent kon werken. Dat verrekte ik; als ik borden moet wassen, komt daar op een zeker moment altijd werkdruk bij kijken. Ik heb heel wat baantjes gehad, maar wat ik daar allemaal naar m’n hoofd geslingerd heb gekregen... Ze scholden me uit voor Pool. Nee, niks voor mij. Dus kreeg ik brieven, dreigementen van het UWV. Ze hebben me tot twee keer toe gekort. Werd ik woest van, natuurlijk.” 

Omdat Mariusz vanwege z’n uitkering dagbesteding moest oppakken, kwam hij bij het Leger des Heils terecht, eerst op de afdeling Wood. “Ik voelde gelijk een klik met Hans. Hij wist me direct te motiveren.” 

Hans: “We ouwehoeren veel. Op zo’n luchtige manier is motivatie voor Mariusz geen probleem. Een keer had ‘ie zichzelf voor de grap omwikkeld met klimop. Toen zei ik: ‘Dat krijg je ervan als je te lang stilstaat.’”

Mariusz herinnert zich grijnzend nog een hoogtepunt. “Ik zat op de grasmaaier terwijl ik met een heggenschaar tegelijk de haag snoeide. Hans en ik hadden net over multifunctionaliteit gepraat, dus dat kwam mooi uit.”

In drie jaar tijd is Mariusz een stuk zelfverzekerder geworden, zegt Hans. “We zien hem een beetje als ons kindje. Hij komt als eerste binnen en vertrekt als laatste. Als we ergens aankomen, kan hij zeggen: ‘Hier ligt veel blad, daar moeten we wat aan doen.’ Vroeger was hij om de bus blijven drentelen totdat hij een opdracht kreeg. En door het goede voorbeeld te geven, motiveert hij de groep.” 

Dat Mariusz graag dagbesteding doet, heeft ook te maken met zijn woning. “Er is thuis niemand die op me wacht, ik heb geen hond, geen kat. M’n huisgenoten blowen, dus ik sta ’s morgens stoned op. Ik word daar gek, allemaal negatieve spanning. Ik ben meer een drinker, een behoorlijke drinker. Als ik op zaterdag in een kroeg zit, heb ik er rond sluitingstijd zéker 24 op. Maar ik drink liever thuis, da’s goedkoper.” 

Mariusz heeft tot zijn grote trots certificaten gehaald waarmee hij op een heftruck mag rijden en de bosmaaier mag hanteren. Een mooie handreiking voor Hans om Mariusz uiteindelijk richting vast werk te krijgen, al heeft Mariusz nog geen droombaan voor ogen. “Als het maar buiten is, dat is veel gezonder. Voor Tech kom ik soms op plekken die je eigenlijk niet wilt zien, zo smerig. Ontruimingen vind ik weer wel leuk. Of ik hier ooit werkbegeleider word? Nee, dat is niks voor mij.” 
Hans, schalks: “Zo gedraag je je anders wel.”