Elk mens heeft andere mensen nodig. We hebben behoefte aan vrienden, familie of kennissen van de sportclub of vereniging. Met hen delen we positieve ervaringen, maar we kunnen ook op hen terugvallen als het moeilijk wordt. Ook voor onze cliënten is het eigen sociale netwerk cruciaal. De methode R-ACT helpt dit netwerk in kaart te brengen en betrekt het netwerk bij het herstel.
Bij de R-ACT (resourcegroepen-)methode staat het versterken van de eigen regie van cliënten centraal. De cliënt bepaalt de eigen hersteldoelen en welke mensen hem kunnen ondersteunen om deze doelen te bereiken. Deze mensen vormen samen de resourcegroep van de cliënt. Josina Trompetter, senior beleidsmedewerker bij het Leger des Heils Midden-Nederland: ‘Met de R-ACT methode zetten we de cliënt aan het denken: wie staan dicht bij mij? Wie zijn belangrijk voor mij? Wie uit mijn resourcegroep kan bijdragen aan mijn eigen doelen? Dat kan iedereen zijn die een rol speelt in het leven van de cliënt: familieleden en buren, maar bijvoorbeeld ook vrijwilligers, ervaringsdeskundigen of andere professionals. Als het nodig is, proberen we samen met de cliënt het netwerk te vergroten’.
Samen doelen bereiken
Het in kaart brengen van de wensen en het stellen van prioriteiten en doelen is de eerste stap van de methode. ‘Vervolgens brengen we het netwerk in kaart’, vertelt Josina. ‘Dat kan best een uitdaging zijn. Sommigen hebben het idee dat ze geen contacten hebben, of ze hebben verstoorde relaties.’ Als er eenmaal een lijstje van mensen is, bereiden de hulpverlener en cliënt samen een bijeenkomst voor en spreken af wie de bijeenkomst begeleidt. Tijdens de bijeenkomst wordt besproken welke doelen de cliënt wil bereiken en wie de deelnemer kan helpen bij het bereiken van welk doel. Josina: ‘Niet iedereen gaat naar huis met een doel, soms is het al waardevol als mensen meedenken. Wellicht kunnen mensen later in het proces wel een rol spelen bij het bereiken van doelen.’ Na de eerste bijeenkomst komt de groep weer bij elkaar om gezamenlijk de doelen te monitoren.
Duurzaam herstel
De voornaamste taak van de hulpverlener is het faciliteren van het groepsproces en niet zozeer het aanreiken van antwoorden en oplossingen. Josina: ‘De hulpverlener heeft niet de waarheid in pacht. De mensen uit het netwerk van de cliënt kennen hem op een andere manier dan (alleen) als cliënt. Als de mensen om de cliënt heen hem niet als cliënt benaderen, werkt dat herstellend. Het helpt de cliënt om steeds meer de regie te pakken en eigenaar te worden van het eigen herstel.’ Daarnaast is de hulpverlener een tijdelijke passant in het leven van de cliënt, terwijl andere mensen een rol blijven spelen. Het betrekken van die mensen draagt bij aan duurzaam herstel.
Grotere betrokkenheid
Het biedt meer mogelijkheden om sociale contacten te betrekken bij de stappen die een cliënt wil zetten en bij de afdeling. Een aantal cliënten is zelf ook actiever geworden. Ze komen bijvoorbeeld vaker van hun kamer en ondernemen meer. Josina: ‘Soms zit het in hele kleine dingen. Dat de familie komt helpen bij de kerstviering bijvoorbeeld’.
