Vorig jaar hielp het Leger des Heils meer dan duizend mensen die te maken hebben met schulden. Door middel van vrijwillige schuldhulp probeert het Leger deze groep mensen financiële stabiliteit te bieden. Johan Nieuwenhuis, Landelijk Coördinator Schuldhulppreventie & Nazorg bij het Leger des Heils, legt uit waarom deze hulp zo belangrijk is.
Het effect van schulden op mensen
Geldzorgen of schulden kunnen veel negatieve gevolgen hebben, blijkt uit verschillende onderzoeken. Zo raken mensen met schulden eerder in een sociaal isolement. Ze doen, bijvoorbeeld uit schaamte voor hun financiële situatie, niet meer mee aan sociale activiteiten. Zo vereenzamen ze. Ook kunnen schulden zorgen voor chronische stress. Nieuwenhuis: “De mentale en fysieke gezondheid van mensen lijdt daaronder. Het is een negatieve spiraal. Wij willen mensen ondersteunen, zodat ze weer uit die negatieve spiraal kunnen komen.”
De oorzaak
Er zijn meerdere oorzaken aan te wijzen waardoor mensen in de schulden kunnen raken. “Je hebt natuurlijk allereerst economische factoren. Als het niet goed gaat met de economie en je raakt je baan kwijt, kunnen schulden zich snel opstapelen.” Naast die economische, kunnen ook lichamelijke factoren een rol spelen. “Door gezondheidsproblemen kunnen mensen in serieuze geldproblemen komen. Als je bijvoorbeeld je werk plotseling niet meer kunt doen, nemen schulden snel toe.” Verder spelen volgens Nieuwenhuis ook eigen keuzes een rol. “Mensen worden op allerlei manieren verleid om geld te lenen en dure spullen te kopen.”
'Het mooie van onze vrijwillige hulp is dat we te allen tijde naast de mensen kunnen blijven staan'
Van jong tot oud
Bepaalde groepen in onze samenleving hebben een grotere kans op schulden. Volgens Nieuwenhuis zijn dat met name jongeren en studenten, mensen met een laag inkomen, gezinnen met één kostwinner, senioren en mensen met beperkte financiële kennis. “Deze groepen lopen een groter risico. Het is dan ook belangrijk dat er juist aan hen goede ondersteuning wordt geboden. Dat kan op het gebied van financiële educatie, maar ook door een toegankelijke schuldhulpverlening.”
Wat het Leger doet
Op heel veel buurtwerklocaties is er de mogelijkheid om ondersteuning te krijgen als je geldzorgen of schulden hebt. Dit kan gaan van een aantal gesprekken met een vrijwilliger, tot hulp bij het vinden van de juiste professionele ondersteuning. De hoop is dat mensen met geldzorgen het Leger des Heils in een steeds vroeger stadium van hun problemen vinden, zodat problematische schulden of langdurige geldzorgen worden voorkomen.
Nieuwenhuis: “Wij noemen onszelf geen schuldhulpverleners. Dat is de zogenoemde beroepsgroep, de ‘professionele tak’ binnen de zorgverlening. Wij hebben vrijwilligers voor schuldhulppreventie en nazorg. Al deze vrijwilligers hebben wel de nodige kennis in huis om mensen te kunnen helpen. Zo zijn ze goed in staat om een analyse te maken van de financiële problematiek, kunnen ze onder andere administratie ordenen en mensen adviseren.”
'Als je plots meer geld krijgt, kan het zijn dat je in oude gewoonten terugvalt'
Samenwerking
Het Leger des Heils werkt in de strijd tegen schuldenproblematiek samen met andere organisaties. Dit zijn vrijwilligersorganisaties zoals Alliantie Vrijwillige Schuldhulp, SchuldHulpMaatje, Sameneropvooruit en VoorzieningenWijzer. Maar het Leger des Heils kan ook professionele hulp inschakelen. Nieuwenhuis: “Het mooie van deze vrijwillige hulp is dat we te allen tijde naast de mensen kunnen blijven staan. Een andere keuze is niet altijd ‘verkeerd’ en heeft geen negatieve gevolgen voor de hulp die we bieden.”
De samenwerking tussen het Leger des Heils en de andere organisaties is breed. Door naar elkaar te verwijzen als de specifieke hulpvraag beter past bij een andere organisatie, komen mensen sneller op de juiste plek terecht. Daarnaast worden kennis en ervaring gedeeld, evenals locaties. Nieuwenhuis: “Het kan voorkomen dat iemand van SchuldHulpMaatje bijvoorbeeld op een vast moment in de week in een van de buurthuiskamers van het Leger des Heils zit.”
Preventie en nazorg
Nieuwenhuis: “Mensen die een schuldentraject afronden, krijgen vaak weer meer financiële ruimte. Dat gebeurt van het ene op het andere moment. Maar mensen hebben vaak jarenlang een ‘tekortervaring’ gehad. Als je dan plots meer geld krijgt, kan het zijn dat je in oude gewoonten terugvalt. Dit kan voorkomen worden door goede nazorg.”
