Is het een psycholoog? Gaat het over mijn geest? Als Annette vertelt dat ze geestelijk verzorger is, krijgt ze vaak dit soort vragen. “Ik zeg altijd: het zijn de mensen waar je alles tegen mag vertellen. Over de gebeurtenissen in je leven, onbeantwoorde vragen, rouw of verdriet.”
Een praatje maken
Annette werkt samen met twee andere geestelijke verzorgers in Groningen, Drenthe en Overijssel. “We zijn er voor de bewoners op de woonlocaties van het Leger des Heils. Soms hebben we afspraken met mensen die ergens over door willen praten, maar vaak begint het gewoon met even binnenlopen. We gaan naar de mensen toe om een praatje te maken en vertrouwen te creëren. Dan is het samen zoeken. Wat is er gebeurd? Hoe ga je door? Wat is de zin van het leven? Dat is een kwestie van volhouden en trouw zijn.”
Erbij blijven
Als geestelijk verzorger krijg je met diverse situaties te maken. “Op de meeste locaties speelt verslaving, psychiatrie en op sommige plekken werken we ook met mensen met een lichtverstandelijke beperking. Vaak is verslaving een groot thema. Daar probeer ik dan een ingang te vinden. Wat is iemand aan het verdoven? Wat is er gebeurd dat iemand gaat gebruiken? Het is doorvragen, bemoedigen en belonen, maar ook niet wegblijven als het dan fout gaat. Erbij blijven is eigenlijk het meest belangrijke.”
Christelijke identiteit
Op de locatie waar Annette werkt, zijn het afgelopen jaar veel bewoners achter elkaar overleden. “Dan ben ik als pastor actief en organiseer ik samen met de medewerkers en medebewoners een herdenkingsdienst en praat ik veel met mensen. Dat zijn heftige situaties, maar ook wel de meest mooie momenten. Mensen stellen zich vaak open en gaan bij zichzelf na waar ze troost en steun uit kunnen halen. Daarin probeer ik de christelijke identiteit naar voren te brengen. Er is een Bron, Steun en Iemand die je leidt en wil troosten.”
Hoe blijft Annette positief, ook als ze zoveel leed van anderen meemaakt? “Je kunt blijven troosten en hoop geven. Ik probeer altijd iets uit mijn eigen geloofsleven te delen. Ik ben hier niet om te evangeliseren. Maar ik probeer altijd vanuit mijn eigen perspectief te spreken. Ik heb zelf ook het een en ander meegemaakt en daar vertel ik soms over. Dan noem ik die Bron en leg ik uit waar ik kracht en steun uit haal. Op zondag is er een viering met een (Bijbel)verhaal, steken we kaarsjes aan en is er een gebed. Dan proberen we iets van die hoop en betekenis mee te geven.”
Vallen, opstaan en soms stilstaan
Vallen en opstaan: aan dat thema geeft geestelijke verzorging dit jaar extra aandacht. “Daar zit zoveel in. Mensen vallen hier ook, je valt zelf soms ook. Hoe sta je dan weer op? Wie richt je op? Hoe ga je verder? Soms neem ik situaties mee naar huis. Je went er nooit helemaal aan en ik denk dat ik dat ook niet wil. Als het je niks meer doet, kun je dit werk niet meer doen.”
In de loop der jaren maakt Annette situaties mee waar ze last van kreeg. “Ik voerde daarover gesprekken om het echt goed los te kunnen laten. We doen ons best iedereen op te vangen en er voor iedereen te zijn, maar we vergaten onszelf daarin een beetje. We hebben nu een leidinggevende die is opgeleid voor en ervaring heeft als geestelijk verzorger. Zij staat echt naast ons. Als er moeilijke situaties zijn, komt ze op de lijn. In die zelfzorg is veel verbeterd. Het is belangrijk om dingen van je af te praten. De meeste geestelijke verzorgers hebben naast hun werk nevenactiviteiten, die hen helpen om weer op adem te komen.”
Annette heeft een periode van uitval achter zich liggen. “Een situatie hier deed me herinneren aan een situatie enkele jaren daarvoor. Toen was ik daar simpelweg overheen gewalst maar nu was ineens het potje vol. Iemand van de directie zag dat en zette in samenwerking met HR hulp in. Hierdoor stond ik goed stil bij de situatie. Nu ben ik me daar veel meer van bewust; het zijn niet zomaar situaties.”
Uitgekomen zaadjes
Annette heeft ook als sociaal werker binnen de verslavingszorg gewerkt. “Ik praatte veel over zingeving. Jaren later zocht iemand contact met mij, die zei dat het praten over het geloof hier was begonnen. Dat zijn zaadjes die destijds zijn gestrooid, maar God geeft de wasdom, daar ben ik niet voor."
Annette houdt hoop, ookal zijn er vele verhalen over vallen en opstaan. "Ik weet dat er een dag zal komen waarop alles goedkomt. Daar is mijn hoop op gevestigd. Nu zie ik ook veel kleine hoopvolle momentjes – zoals even samen kunnen sparren, of samen kunnen lachen en soms bidden.”
