‘Kun je mij vertellen wat jullie als organisatie doen om uithuisplaatsing te voorkomen?’ Ik ben wat verbaasd over deze vraag vanuit de accounthouder van de gemeente. Ik merk dat er situaties de revue passeren in mijn hoofd, waarin het niet mogelijk is of zal zijn om het kind veilig en gezond op te laten groeien. Als snel dwalen mijn gedachten af naar een zomervakantie een aantal jaren geleden.
De kinderen kunnen niet mee
‘Vader Van Dongen voor je aan de telefoon’, geeft de telefoniste aan, voordat ze doorverbindt. Vader windt er geen doekjes om, maar is vrij concreet over de reden dat hij contact opneemt. ‘Ik heb een camper gekocht. We gaan terug naar Hongarije’, vertelt hij mij kortaf. Ik vraag hem wat hij bedoelt met ‘teruggaan’. ‘We hebben de huur opgezegd en gaan terug naar Hongarije.’ Het wordt me duidelijk dat dit niet om een vakantie gaat. Voordat ik zelf over de kinderen kan beginnen, vervolgt vader: ‘De kinderen kunnen niet mee, want dat past niet in de camper.’
Bekend
De familie van Dongen is op dat moment al een aantal jaren bekend bij ons. Hoewel vader mij vertelt dat hij de huur heeft opgezegd, weet ik wel beter. In de tijd dat wij de maatregel over de kinderen uitvoeren is het gezin al meerdere keren noodgedwongen verhuisd, vanwege vervuiling van de woning en overlast. Ook is er sprake van schuldenproblematiek en schoolverzuim. Naast de zes kinderen binnen dit gezin, hebben ze meerdere dieren die hun behoefte overal in huis doen. Beide ouders zijn beperkt en onvoldoende in staat om de kinderen te bieden wat ze nodig hebben.
Schoonmaken
Nog geen uur later staan ouders met de vier minderjarige kinderen op de stoep. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is, nemen ze afscheid van elkaar waarna ouders vertrekken. Er vloeien geen tranen. Na vele telefoontjes kunnen de kinderen in de middag eindelijk weggebracht worden naar een tijdelijke woonplek. Ik breng het jongste meisje naar een pleeggezin. Ze gaat midden op de achterbank van de auto zitten, waardoor ik haar goed kan zien in de achteruitkijkspiegel. Ik zie haar ongekamde haren, de zwarte strepen op haar gezicht en rotte tandjes in haar mond. Ik ruik de sterke geur die om haar heen hangt. Vlak voor we in het dorp van pleegouders aankomen, vertel ik haar dat we bijna bij het pleeggezin zijn. ‘Ik hoop dat ze daar mijn nagels kunnen knippen en schoonmaken’, reageert ze en ze steekt haar handjes omhoog. Ik kijken naar haar lange nagels en de viezigheid die zich daaronder opgehoopt heeft.
Terug naar de vraag
‘Kun je mij vertellen wat jullie als organisatie doen om uithuisplaatsing te voorkomen?’ Ik antwoord dat we ons altijd inzetten voor herstel van de thuissituatie, zodat kinderen thuis kunnen opgroeien. Maar in sommige situaties is dat niet mogelijk. Sterker nog, in sommige situaties is het niet wenselijk. Ieder kind verdient een plek waar het veilig op kan groeien. Zo thuis als mogelijk.
Over Jeugdbeschermer 2.0
Al ver voor de transitie ben ik gestart als jeugdbeschermer. In die tijd was de jeugdbescherming nog een gewaardeerd beroep. Op vacatures kwamen tientallen reacties binnen, dus je had geluk als je werd uitgekozen. Als startend jeugdbeschermer werd je geplaatst in een team met overwegend senioren die een goed vangnet vormden voor nieuwe collega’s. Inmiddels ziet de jeugdbescherming er anders uit. Het is een veel bekritiseerd beroep en de leegloop is fors. Dat maakt dat ik ongekende waardering heb voor de jeugdbeschermers die blijven. Om ons heen zien we de maatschappij steeds ingewikkelder worden. De complexiteit van problematieken neemt toe, ook in gezinnen. Dit maakt dat, hoe de jeugdbescherming er in de toekomst ook uit zal komen te zien, er altijd een vorm van regie en hulpverlening in het gedwongen kader nodig blijft om de meest kwetsbare kinderen te beschermen. Inmiddels sta ik verder van de uitvoering af, maar hoop ik door mijn schrijven de mooie en minder mooie kanten van het vak te laten zien door de ogen van de jeugdbeschermers.
Iedere maand deelt een van onze twee columnisten uit de jeugdbescherming wat zij meemaakt in een zelfgeschreven column. Ze licht haar visie toe op het wel en wee in haar werkveld. Op de hoogte blijven van nieuwe verhalen? Volg ons dan op LinkedIn!
