Eenzaamheid: wat doet het met je en wat kun je ertegen doen?

Het wordt wel dé volksziekte van de 21e eeuw genoemd: eenzaamheid. 1 op de 10 Nederlanders is sterk eenzaam. Als je zo sterk eenzaam bent dan voelt dat als een enorme leegte van binnen. Je mist mensen om je heen en het kan soms lijken alsof je je leven helemaal alleen moet leven. 

Het Leger des Heils strijdt onophoudelijk tegen eenzaamheid. Dit doen we voornamelijk door eenzame mensen een warme ontmoetingsplek te bieden in onze 130 buurthuiskamers door het hele land.

Wat is eenzaamheid?

Het CBS doet regelmatig onderzoek naar eenzaamheid en concludeerde dat ruim 10% van de Nederlanders zich in 2024 sterk eenzaam voelde.

Eenzaamheid is iets persoonlijks. Het gevoel van eenzaamheid kan bij iedereen opkomen. Onder ouderen, jongeren, samenwonende of alleenstaande mensen. Hoe je eenzaamheid ervaart en wat het voor jou betekent, is voor iedereen anders. Het belangrijkste is dat je weet dat je niet alleen bent en dat er verschillende manieren zijn om het gevoel van eenzaamheid te verminderen.

De verschillende vormen van eenzaamheid

Om beter te begrijpen wat eenzaamheid veroorzaakt en wat je kan doen om het te verminderen, maken we onderscheid in drie vormen van eenzaamheid.

Wat is emotionele eenzaamheid?

Emotionele eenzaamheid heeft te maken met de behoefte die we als mens allemaal hebben om gezien en gekend te worden. Als je emotioneel eenzaam bent, voel je een leegte in je leven, je mist mensen om je heen of je voelt je in de steek gelaten. Vaak treedt emotionele eenzaamheid op wanneer je een hechte, intieme band met één of meerdere personen mist. Uit het laatste onderzoek van het CBS over eenzaamheid bleek dat veel jongeren tussen de 15 en 25 jaar last hebben van emotionele eenzaamheid. Vooral in 2020, tijdens de coronaperiode, gaf deze groep mensen aan dat zij zich eenzaam voelden. 

Wat is sociale eenzaamheid?

Sociale eenzaamheid is het (deels) ontbreken van sociale steun. Je hebt geen of weinig mensen om je heen die je vertrouwt en met wie je je verbonden voelt. Een ander belangrijk aspect van sociale eenzaamheid is dat je niemand hebt op wie je kan terugvallen als er dingen zijn die je (tijdelijk) niet zelf kan. Ongeveer 14% van de Nederlanders voelt zich sterk sociaal eenzaam. 

Wat is existentiële eenzaamheid?

Existentiële eenzaamheid is kort gezegd een gebrek aan zingeving. Je worstelt met vragen als 'waarom ben ik hier?' en 'wat doet het ertoe dat ik leef?'. Soms krijgen mensen hier last van door ingrijpende levensgebeurtenissen, zoals stoppen met werken of verlies van een geliefde. Ze kunnen dan een doel missen in hun leven of een onvervulde behoefte hebben om over grote levensvragen na te denken en te praten.

Zonder Gerard (61) is de buurthuiskamer in Woerden niet compleet

Zonder Gerard (61) is de buurthuiskamer in Woerden niet compleet

De buurthuiskamer van het Leger des Heils in Woerden is voor Gerard (61) een belangrijke plek tegen eenzaamheid.

Ik voel me alleen. Wat kan ik doen?

Ten eerste is het belangrijk om je te realiseren dat het niet vreemd is als je je af en toe eenzaam voelt. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam. Als je er veel last van hebt en mensen om je heen mist, is het wel belangrijk om actie te ondernemen. Dat kan bijvoorbeeld met behulp van onderstaande tips.

  • Zorg goed voor jezelf. Beweging, gezond eten en een goede nachtrust helpen je beter in je vel te zitten.  
  • Ontmoet mensen. Dit kan spannend zijn, zeker als je al een tijdje weinig contacten hebt gehad. Probeer eens aan te sluiten bij een club, vereniging, buurthuiskamer, kerk of sportclub. Daar kun je nieuwe mensen ontmoeten en je netwerk uitbreiden. 
  • Vrijwilligerswerk is een goede manier om iets te doen voor anderen en tegelijkertijd zelf nieuwe contacten op te bouwen. 
    • Denk aan oude contacten. Misschien zijn er mensen die je lang niet hebt gesproken en waarmee je weer in contact kunt komen. Een belletje, berichtje of e-mail kan al veel doen.
    • Wees open over je gevoelens. Soms voelt het eng om toe te geven dat je je eenzaam voelt, maar vaak blijken mensen in je omgeving dit gevoel te herkennen. Ken je wellicht iemand die wellicht met dezelfde gevoelens worstelt? Nodig dan die persoon eens uit voor een gesprek of een kop koffie.

    Meer tips? Kijk dan eens op de site van de Rijksoverheid. Hier vind je ook een telefonische hulplijn en chat.

    Buurthuiskamers: ontmoet anderen bij het Leger des Heils

    Het Leger des Heils heeft meer dan 130 buurthuiskamers door heel Nederland. Bij deze ontmoetingsplekken is iedereen welkom is voor gratis koffie, een goed gesprek of een gezamenlijke maaltijd. Hier kun je in een ontspannen sfeer nieuwe mensen leren kennen, je verhaal delen en luisteren naar anderen. In de buurthuiskamers ontstaan warme ontmoetingen en vriendschappen, zonder dat er iets van je verwacht wordt. In de buurthuiskamer kom je thuis.

    Elke plek is uniek en heeft een eigen programma. Bekijk de pagina van de locatie in jouw buurt voor het actuele programma en ga bijvoorbeeld eens met iemand uit je straat naar een lunch in de buurthuiskamer!

    Wil je iets doen tegen eenzaamheid?

    De buurthuiskamers zijn belangrijke ontmoetingsplekken. Met jouw steun kunnen we deze ruimtes behouden en uitbreiden, zodat nog meer mensen een plek hebben waar ze zich gezien voelen. Wil je iets doen tegen eenzaamheid? Steun ons buurtwerk of kom een keer langs in een buurthuiskamer bij jou in de buurt.

    Lees meer over dit thema