Wat is hoarding?
Hoarding is een psychische aandoening waarbij iemand voortdurend spullen verzamelt. Spullen weggooien geeft zo iemand angst en stress, waardoor de woning steeds voller wordt. Een (te) vol huis kan leiden tot gezondheids- en veiligheidsrisico's voor de persoon zelf en soms ook voor omwonenden. Het Leger des Heils begeleidt mensen met hoarding bij zowel het opruimen van hun huis als bij de emotionele gevolgen hiervan.
Hoarding gaat verder dan gewoon slordig zijn of een specifieke verzameling hebben. Mensen die kampen met deze problematiek hebben hun verzameldrang niet meer in de hand. Iemand met hoarding kan meestal niet meer goed functioneren in zijn of haar dagelijks leven. Ook kan hun problematiek ernstige gevolgen hebben voor hun gezondheid, veiligheid en sociale relaties. Vaak is hoarding een uiting van andere, diepgewortelde psychische problemen, zoals een angststoornis, depressie of trauma. Hoarding wordt binnen de geestelijke gezondheidszorg officieel erkend als stoornis.
Wat is het verschil tussen hoarding en verzameldrang?
Naar schatting lijdt zo’n 2 tot 5 procent van de Nederlanders aan extreme verzameldrang. Een deel van deze groep worstelt met hoarding.
Niet bij iedereen die worstelt met verzameldrang wordt de diagnose 'hoarding' gesteld. Deze diagnose moet worden vastgesteld door een ggz-professional. Aan verzameldrang ligt in sommige gevallen een andere diagnose ten grondslag, zoals verslaving of dementie. De problematiek is hetzelfde, maar heeft een andere oorzaak.
Wat zijn kenmerken van hoarding?
Een psychiater, psycholoog of andere ggz-professional kan de diagnose 'hoarding' stellen op basis van de leefsituatie van de persoon die gediagnosticeerd wordt. Dit zijn een aantal kenmerken waar de ggz-professional naar kijkt:
- Achter de voordeur leidt de verzameldrang van de persoon tot chaotische situaties;
- De bezittingen in het huis staan in de weg, er is nauwelijks of geen bewegingsruimte meer, waardoor de persoon geen normaal leven meer kan leiden;
- De persoon met de problematiek kan zelf de situatie niet meer aan en is niet in staat het huis op te ruimen;
- Vanwege schaamte voor zijn of haar situatie, durft de persoon geen hulp te vragen. Hierdoor blijft het probleem bestaan.
Welke gevolgen heeft hoarding?
De gevolgen van hoarding kunnen heel ver gaan, zowel op praktisch als op emotioneel gebied. Wanneer er sprake is van een woning die bezaaid is met verzamelde spullen, kan er een onhygiënische situatie ontstaan. Dat brengt gezondheidsrisico's met zich mee voor zowel de bewoner als de omgeving. Ook kunnen er veiligheidsrisico's ontstaan, bijvoorbeeld doordat de brandweer of andere hulpdiensten de woning niet goed in kunnen tijdens een noodsituatie.
Mensen met hoarding schamen zich vaak voor hun situatie. Door deze schaamte gaan mensen met hoarding soms sociaal contact vermijden. Ook kunnen er relatieproblemen ontstaan met familie en vrienden, doordat die het probleem zien, maar niet kunnen of mogen helpen. Sommige mensen gaan deze confrontaties liever uit de weg, waaardoor een sociaal isolement ontstaat.
Aanpak van hoarding
Het Leger des Heils helpt mensen met hoarding. Onze aanpak richt zich op zowel het praktische als het emotionele aspect. We helpen niet alleen met het opruimen en schoonmaken van de woning, maar ook met het aanpakken van onderliggende problemen, zoals een psychische stoornis of verslaving. Hierbij werken we vaak nauw samen met bijvoorbeeld de GGD, GGZ, verslavingszorg en woningcorporaties.
Een persoon met de diagnose hoarding krijgt van het Leger des Heils een opruimcoach toegewezen. Opruimcoaches zetten in op de praktische kant: ernstig vervuilde huizen worden opgeruimd en schoongemaakt in samenwerking met de bewoner. Dit proces verloopt altijd in goed overleg. De bewoner wordt betrokken bij beslissingen over welke spullen worden weggegooid. Het doel is om de woning weer leefbaar te maken en tegelijkertijd het emotionele proces beheersbaar te houden voor de persoon.
Daarnaast zoeken de opruimcoaches verbinding met de bewoner. De opruimcoach begeleidt de bewoner op persoonlijk vlak, bijvoorbeeld door te helpen bij de verwerking van trauma of het omgaan met een alcoholverslaving. Onze medewerkers begeleiden de deelnemers en denken mee in de zoektocht naar de juiste hulp. De begeleiding richt zich op het herstellen van de structuur in het leven van de persoon en het creëren van een veilige en gezonde leefomgeving.