Wijkverpleging: beleid valpreventie thuis

Volgens Vilans steeg  tussen 2007 en 2012 het aantal 65-plussers dat binnen 30 dagen overleed als gevolg van een val met veertig procent. Als rekening wordt gehouden met het hogere aantal 65-plussers door de vergrijzing, is de toename nog altijd 28 procent. Stichting VeiligheidNL denkt dat in de toekomst het aantal ouderen dat na een valongeluk overlijdt, nog meer zal stijgen. Vanaf 1 januari 2014 zijn de toelatingseisen voor verzorgingshuizen strenger geworden, waardoor mensen langer thuis blijven wonen. Hierdoor is het risico op vallen thuis veel groter; de gevolgen van een val thuis zijn ernstiger.

De Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2014 constateert dat het hoge aantal valincidenten de afgelopen acht jaar zorgwekkend is. Ten opzichte van 2012 is in 2013 het aantal valincidenten in verpleeg- en verzorgingshuizen gelijk gebleven en in de thuiszorg gestegen. Mensen die in grote mate afhankelijk zijn van zorg lopen het grootste risico te vallen. Ook is in 2014 de valangst toegenomen, ook bij de mensen die niet vielen. Bovendien is het vermijden van deelname aan activiteiten toegenomen. De belangrijkste oorzaken van vallen zijn lichamelijke gezondheidsproblemen (ruim 30%), gevolgd door psychische gezondheidsproblemen (bijna 21%). De meeste valincidenten gebeuren in de slaapkamer (ruim 50%) en in de woonkamer (ruim 20%), en vooral in de middag en avond. Het vallen gebeurt het meest tijdens het staan of lopen zonder hulpmiddel. (Bron: Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2014 ).

1.     Registratie en analyse van valincidenten worden gemaakt ten behoeve van het ontwikkelen van een beleid en het identificeren van knelpunten. Door vervolgmetingen ontstaat bovendien een goed verloop van de incidentie van vallen en van het effect van preventieve maatregelen op instellings-, afdelings- en cliëntniveau.
2.     Inventarisatie van het valrisico bij opname of intake gebeurt (zo mogelijk) multidisciplinair , omdat valincidenten verschillende oorzaken kunnen hebben.
3.     Gekozen maatregelen maken deel uit  van een multidisciplinair behandelplan inclusief periodieke herhaling van valrisico-evaluatie.
4.     Er wordt gebruik gemaakt van erkende Preventieprogramma’s omvallen in de thuissituatie te voorkomen.

Erkende preventieprogramma's
Onderstaand zijn programma’s weergegeven die in de interventiedatabank van Centrum Gezond Leven de beoordeling 'goed onderbouwd' of 'goede/sterke aanwijzingen voor effectiviteit' hebben gekregen. Het Leger des Heils maakt gebruik van een van onderstaande erkende preventieprogramma ’s  te voorkoming van het vallen van haar cliënten in de thuissituatie.

Halt u valt!
Valpreventie zelfstandig wonende ouderen. Een praktische en effectieve methode waarmee valpreventie-activiteiten opgezet en uitgevoerd kunnen worden. Het leger des Heils kan zo op eenvoudige wijze bijdragen aan het voorkomen van valongevallen bij zelfstandig wonende clienten (Zie Halt u valt preventieprogramma op Veiligheid.nl.)

In Balans
Een interventie om de stazekerheid van mensen te bevorderen en daarmee het aantal valongevallen te verminderen. De interventie In Balans bestaat uit drie delen: 1. Informatie over de oorzaken van vallen 2. Bewustwording wat ouderen zelf kunnen doen om vallen te voorkomen 3. Valtraining bestaande uit bewegingsoefeningen

Blijf Staan is een onderdeel van de methode: ‘Veiligheid in de V&V’, een methode waarbij verschillende veiligheidsthema’s met behulp van praktische handboeken kunnen worden aangepakt, zoals medicatieveiligheid en het melden van incidenten.

Het is de verantwoordelijkheid van de manager om de maatregelen zoals hierboven genoemd  én een van de erkende programma ‘s binnen de Thuiszorg van het Leger des Heils te implementeren en daarmee te voorkomen dat mensen vallen. Ter controle hiervan worden interne audits uitgevoerd op implementatie en behaalde resultaat.